In ? era waar sosiale media-sameswerings met wetenskaplike feite meeding, ondersoek ? nuwe boek hoe wetenskaplikes en gesondheidswerkers ? toenemend komplekse verhouding met die publiek kan bestuur.
“Truth Unveiled – Navigating Science and Society in an Era of Doubt," geredigeer deur professor Faadiel Essop van die Universiteit Stellenbosch se Afdeling Mediese Fisiologie, ondersoek die wetenskap se rol in vandag se post-waarheid wêreld. Die boek, uitgegee deur die Internasionale Unie van Fisiologiese Wetenskappe (IUPS), bring internasionale kundiges byeen om die groeiende diskonneksie tussen wetenskaplike en mediese kennis en openbare begrip aan te spreek.
“Wetenskaplikes kan nie meer in isolasie werk nie," sê Essop. “Wanneer iemand beweer dat suurlemoene kanker op sosiale media genees, of entstowwe afwys op grond van studies wat verkeerd ge?nterpreteer is, het ons navorsers nodig wat hierdie uitlatings kan uitdaag."
In die boek ondersoek kenners van China, Belgi?, die Verenigde State en ander lande sleuteluitdagings wat die wetenskap en geneeskunde vandag in die gesig staar. Die bundel spreek “wetenskaplike elitisme" aan – die idee dat navorsers uitsluitlik op feite moet fokus terwyl hulle die sosiale en politieke konteks ignoreer. Dit ondersoek hoe neoliberale druk in universiteite ? “publiseer of vergaan-kultuur" skep wat spoed bo noukeurige analise prioritiseer, terwyl dit ook kwessies soos die replikasiekrisis in navorsing, roofsugtige joernale en die impak van sosiale media op wetenskaplike diskoers aanpak.
Behalwe om uitdagings te identifiseer, stel die bundel konkrete oplossings voor. Dit sluit ? skuif van individuele na meer samewerkende navorsingsbenaderings in, die insluiting van sosiale wetenskaplikes en joernaliste by navorsingspanne om openbare betrokkenheid te verbeter. Die boek bepleit “stadige wetenskap" wat gehalte bo hoeveelheid prioritiseer, terwyl dit praktiese riglyne verskaf om samesweringsteorie? aan te spreek en wetenskap effektief in die sosiale media-era te kommunikeer.
Die boek het sy oorsprong van Essop se “Future of Science"-module, nou in sy vierde jaar by die Fakulteit Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe aan die Universiteit Stellenbosch. Die module, wat aanvanklik aan Honneursstudente in Mediese Fisiologie aangebied is, het sedertdien uitgebrei om studente in Anatomie en Molekulêre Biologie en Mensgenetika in te sluit. Dit dek fundamentele konsepte soos die wetenskap as ? openbare bate en die sosiale kontrak tussen wetenskap en die samelewing, voordat in die kompleksiteite van die navorsingsproses gedelf word. Studente ondersoek kwessies soos joernaalimpakfaktore, roofsugtige publisering en die replikasiekrisis in die wetenskap.
“Ons produseer tans tegnies vaardige gegradueerdes wat sukkel om aan bre?r gemeenskapsgesprekke oor wetenskap en geneeskunde deel te neem," verduidelik Essop. “Ek sê vir my studente: as jy nie 'n moeilikheidmaker is nie, het ek jou nie goed geleer nie. Ons het intellektuele ontwrigters nodig wat krities oor die wetenskaplike proses self kan dink."
Professor Susan Wray, president van die IUPS, het gesê dat “die onderwerp belangrik is, maar interessant vir almal wat soos professor Essop die behoefte sien om die gereedskap vir ons te verskaf om nie net op te staan vir die wetenskap nie, maar om die onsinnige, pseudowetenskap wat deur sosiale media aan die gang is, te? te werk."
Die bundel is relevant vir navorsers, opvoeders en praktisyns wat ? toenemend komplekse inligtingslandskap navigeer. Dit spreek veral mediese navorsers en klinici aan wat publieke vertroue moet handhaaf terwyl hulle wetenskaplike onsekerheid erken.
