?As ons wil hê ons PhD-gegradueerdes moet help om Suid-Afrika se toekoms te vorm, moet ons hulle voorberei vir meer as net die skryf van 'n tesis. Ons moet hulle toerus vir die wêreld wat hulle op die punt is om te betree. Só skryf prof Burtram Fielding, dekaan van die Fakulteit Natuurwetenskappe, in ? meningsartikel vir 肆客足球 World News.
- Lees die oorspronklike artikel hier onder of klik hier vir die stuk soos geplaas.
Burtram C Fielding*
As 'n Dekaan en Professor verstaan ek die druk waardeur universiteite in die gesig gestaar word om meer PhD-gegradueerdes te produseer, en om dit vinnig te doen. Suid-Afrika het meer mense met ho?vlak-navorsingsvaardighede nodig as ons die doelwitte wat in die Nasionale Ontwikkelingsplan (NOP) 2030 uiteengesit is, wil bereik en 'n kennisgebaseerde ekonomie laat groei.
Die huidige stelsel moedig vinniger voltooiings aan, met nasionale befondsingsliggame, navorsingsrade en universiteitsubsidi?ringsmodelle wat almal op korter tydlyne gerig is. 'n PhD wat in drie tot vier jaar voltooi word, word as doeltreffend, bekostigbaar en internasionaal mededingend beskou.
Maar ek is ook 'n studieleier en mentor. Oor die jare het ek gesprekke gevoer met tientalle – moontlik honderde – PhD-gegradueerdes oor die land heen. Hulle stories bevat dikwels 'n soortgelyke draad: hulle het hulle grade voltooi, maar het onvoorbereid gevoel. Baie voltooi hulle studie sonder om ooit 'n klas te gee, 'n begroting te bestuur, 'n beursaansoek te skryf, of interdissiplinêr te werk. Hulle het hulle doktorsgrade behaal, maar het steeds nie gereed gevoel nie.
Dit is waar ek myself in 'n innerlike tweestryd bevind. Aan die een kant verstaan ek die behoefte om te druk vir groter getalle. Aan die ander kant het ek eerstehands gesien waar ons dit verkeerd kry.
Die Raad op Ho?r Onderwys rapporteer dat die meeste PhD-kandidate in Suid-Afrika net onder vyf jaar neem om klaar te maak. Tog hou die druk om binne drie of vier jaar die graad te voltooi, aan met groei. Hoekom? Omdat dit die befondsingsvenster is wat deur die meeste navorsingsrade aangebied word. En universiteite verdien slegs hulle subsidie wanneer die kwalifikasie amptelik toegeken word – dus hoe gouer dit gebeur, hoe beter lyk dit op papier.
Maar hier is die probleem: deur vinniger voltooiings na te jaag, loop ons die risiko om die gehalte en gereedheid van ons gegradueerdes prys te gee.
Dit is veral waar in die STEM-navorsingsgebiede (wetenskap, tegnologie, ingenieurswese en wiskunde), waar die meeste van my akademiese werk was. Studente in hierdie gebiede is gewoonlik deel van navorsingspanne, wat die eise van laboratoriumwerk, eksperimente, data-analise, mede-outeurskap en soms tutorklasse moet balanseer. Hulle kry diepgaande kennis in 'n spesifieke gebied. Maar ons leer hulle nie altyd hoe om 'n projek te lei, 'n navorsingsbegroting te bestuur, 'n studieleier te wees, of interdissiplinêr saam te werk nie. Wanneer hulle gradueer, verwag ons dat hulle onmiddellik onderrig- en leierskapsrolle moet aanneem – en tog is baie nooit gewys hoe nie.
En die gaping eindig nie in die akademie nie. Buite die universiteitstelsel word PhD's steeds wyd misverstaan. In Suid-Afrika word die term “oorgekwalifiseerd" dikwels rondgegooi wanneer iemand met 'n PhD aansoek doen vir 'n werk in die bedryf. Maar wat dit eintlik beteken is: “Ons weet nie hoe om jou vaardighede te gebruik nie."
In ander dele van die wêreld word PhD's na maatskappye gebring om innovasie te lei, komplekse probleme te bestuur, en strategiese beplanning te rig. Plaaslik neig ons steeds om die graad met 'n suiwer akademiese pad te assosieer. In alle regverdigheid is universiteite ook te blameer. Te dikwels word ons PhD-programme in isolasie ontwerp – sonder insette van die bedryf of regering. Ons fokus op die lewering van 'n sterk tesis, en neem dan aan die res sal in plek val. Dit gebeur nie.
So eindig ons op met hoogs gespesialiseerde gegradueerdes wat briljante navorsers is – maar wat dalk nie gereed is om te onderrig, te lei, of hulle vaardighede buite die akademie toe te pas nie. En dit is 'n groot verlies.
Dit is die moeite werd om uit te wys dat hierdie kwessies nie dieselfde is oor alle dissiplines heen nie. In wiskunde en rekenaarwetenskap, byvoorbeeld, is die oorgang na die bedryf dikwels gladder. Die werk neig om meer individueel te wees, en die mark het 'n duideliker begrip van die vaardighede wat betrokke is. Maar in gebiede soos die natuurwetenskappe, waar navorsing dikwels in spanne en laboratoriums plaasvind, en waar interdissiplinêre samewerking die sleutel is, is hierdie gapings moeiliker om te ignoreer.
So, wat kan ons anders doen?
Eerstens moet ons heroorweeg hoe sukses lyk. Tyd tot voltooiing is belangrik, maar dit behoort nie die enigste maatstaf te wees nie. Wat as ons vra: Watter soort gegradueerde produseer ons? Kan hulle studieleiers wees? Kan hulle klas gee? Kan hulle 'n voorstel skryf of 'n span lei?
Tweedens behoort ons te aanvaar dat nie elke PhD-gegradueerde in die akademie wil bly nie. Sommige wil die sakewêreld, beleidmaking, of die nie-winsgewende sektor betree. En dit is wonderlik – as ons hulle die gereedskap gee om dit te doen. Dit beteken ons moet verskillende bane binne die PhD aanbied: sommige meer navorsingsgerig, en ander gerig op toepassing in die buitewêreld.
En laastens moet ons sterker vennootskappe buite die universiteit bou. Die bedryf, regering en burgerlike samelewing behoort deel te wees van die vorming van hoe 'n PhD lyk – omdat hulle deel is van waar ons gegradueerdes heengaan.
Ek sê nie ons moet alles vertraag nie. Doeltreffendheid het sy plek. Maar as ons gegradueerdes produseer wat tegnies briljant is maar prakties onvoorbereid, moet ons onsself afvra: Wat bereik ons werklik?
Skep ons navorsers wat slegs navorsing kan doen? Of ontwikkel ons professionele mense wat kan onderrig, lei, en verandering in die samelewing dryf?
As ons wil hê ons PhD-gegradueerdes moet help om Suid-Afrika se toekoms te vorm, moet ons hulle voorberei vir meer as net die skryf van 'n tesis. Ons moet hulle toerus vir die wêreld wat hulle op die punt is om te betree.
*Prof Burtram C Fielding is die Dekaan van die Fakulteit Natuurwetenskappe aan die Universiteit Stellenbosch, Suid-Afrika.
