?Sport speel ’n belangrike rol in die bou van verhoudings, die oorbrug van historiese skeidings, en die bewerkstelliging van sosiale verandering – en nêrens word dit beter ge?llustreer as in die storie van rugby in Suid-Afrika nie. Die beeld van Nelson Mandela wat ’n byna heeltemal wit Springbokspan aanmoedig tydens die Rugbywêreldbeker in 1995, as ’n roerende gebaar van nasionale eenheid in die vroe? dae van demokrasie, is vir altyd in sportliefhebbers se geheue gegrif.
In Junie het 22 rugbyspelende studente van die Universiteit van Virginia (UVA) die kans gekry om Suid-Afrika se nasionale rugby-ervaring te herleef en daaruit te leer deur ’n somerskoolprogram getiteld Game Change: Race, Rugby, and Reconciliation in South Africa aan die Universiteit Stellenbosch (US).
Die intensiewe kursus, wat van 8–22 Junie aangebied is, is een van US Internasionaal se pasgemaakte programme en vorm deel van ’n opkomende UVA-reeks wat die verband tussen sport en wêreldpolitiek ondersoek. Die program is deel van US Internasionaal se aanbod om pasgemaakte kortprogramme vir internasionale vennote op aanvraag te ontwikkel en aan te bied.
Die studente – almal spelers van UVA se mans- en vroue-rugbyklubspanne – het lesings bygewoon en belangrike historiese terreine besoek. Hulle het ook die Maties se mans- en vrouespan in opleiding dopgehou, self aan oefensessies deelgeneem en rugby teen plaaslike spanne gespeel.
Die praktiese program se doel was om rugby se rol in politiek, nasionale identiteit, versoening en transformasie in Suid-Afrika, tydens en ná apartheid, te ondersoek.
Lesings is aangebied deur plaaslike historici, sosiolo?, politieke wetenskaplikes en sportlui. Studente het oor die land se geskiedenis en kultuur geleer en gemeenskappe besoek wat sport gebruik om sosiale integrasie te bevorder.
Hul veldbesoeke het insluitings by die Distrik Ses Museum, wat die herinneringe van gemeenskappe wat deur gedwonge verskuiwings geraak is uitbeeld; die Langa Dompas Museum, wat die geskiedenis van die Langa-township ten toon stel; ’n uitstappie na die ikoniese Tafelberg; en ’n besoek aan die Grootbos-stigting in Gansbaai, wat werk om die unieke Kaapse blomryk-koninkryk te bewaar en plaaslike gemeenskappe deur sport op te hef.
Rugby-verwante aktiwiteite het besoeke aan die Vusa Rugby- en Opleidingsakademie ingesluit, wat jongmense in Langa bemagtig deur sport, akademiese ondersteuning en mentorskap. Die studente het ook rugbywedstryde teen die Universiteit van Wes-Kaapland (UWK) se vroue- en manspanne gespeel.
Emily Mellen, Global Communications Officer in die Kantoor van die Viseprovost vir Globale Sake by UVA, het gesê dat ’n belangrike doel van die program was om die rol van sport in wêrelddiplomasie uit te lig en om te ondersoek hoe universiteite hierin betrokke kan wees.
“Diplomasie is geskoei op verhoudings, en verhoudings word gebou op gedeelde emosies. Sport skep die ruimte vir gedeelde emosies om te ontwikkel en bied ’n grondslag vir toekomstige diplomatieke verhoudings,” het sy gesê.
Me. Mellen het bygevoeg dat UVA verdere samewerking in Suid-Afrika bou met verskeie instellings, insluitend UWK, die UVS, en US.
Studente wat ondervra is, het gesê hulle het die lesings as professioneel en boeiend ervaar, veral die ooreenkomste tussen Suid-Afrika en die VSA in terme van rasseverhoudinge. Hulle het gesê ’n hoogtepunt was om diverse perspektiewe op geskiedenis en politiek te hoor en om ondergedompel te word in die kultuur, insluitend die land se sterk rugbyfokus.
Olivia Allen, ’n vierdejaar-neurowetenskapstudent, het gesê die somerskool het haar verwagtinge oortref en haar perspektief verander. “Die besoek aan die Vusa Akademie in Langa was ’n hoogtepunt. Dit was fassinerend om kinders op so ’n jong ouderdom rugby te sien speel. Dit was wonderlik om te sien hoe hegte bande daar in Suid-Afrika se rugbygemeenskap bestaan, en die impak wat dit op die land het.”
“Suid-Afrika se storie oor rugby en versoening sal by my bly. Daar is baie inspirerende sportstories oor individue, maar hierdie rugbyverhaal het soveel mense bymekaar gebring. Die 1995-Wêreldbeker was ’n tyd waar mense hul vooroordele opsy gesit het en saamgestaan het. Dis baie inspirerend.”
Media-student Katherine Delaney het dit geniet om te leer hoe rugby as ’n politieke instrument in Suid-Afrika gebruik is. “Ek het dit ook geniet om van Suid-Afrikaners se sosiale gewoontes te hoor. Element van die kultuur het voortdurend vir my uitgestaan. Byvoorbeeld, in Langa het ons toergids gesê dit is ’n teken van respek vir kinders om geskenke met twee hande te ontvang. Ek het dit as ’n kosbare stuk kultuur ervaar.”
Rekenaarwetenskapstudent Patricio Anduaga het gesê dat dit, as iemand wat met ’n liefde vir rugby grootgeword het, “wonderlik was om ondergedompel te wees in ’n kultuur wat so sterk deur rugby omring is.
“My hoogtepunt was ons wedstryd teen UWK. Hulle span het ons gewen, maar met soveel respek – al was hulle baie meer vaardig as ons. Hulle het ons daarna soos broers behandel.”
Kinesiologie-student Dylan Kirk het dit geniet om die interaksie tussen diverse Suid-Afrikaners te sien. “Hulle is so oop om met mekaar te praat. In Amerika hou jy maar by jou eie groep. Hier reik mense voortdurend uit en luister na verskillende perspektiewe.”
Zandelie Trollip, Ko?rdineerder: Korttermyn Mobiliteit en Geaffilieerdes by US, het gesê dat US benewens die akademiese inhoud ook ’n volledige diens aanbied, insluitend akkommodasie, etes, lesings, venues, kultuur- en akademiese uitstappies, lughawevervoer en 24-uur ondersteuning.
“Hierdie programme is ontwerp om ’n werklik transformerende studentervaring te bevorder. Hulle is hoofsaaklik bedoel vir studente van die instansie wat die program stuur, en word dikwels saam met dosente van beide instansies aangebied. Deur studente in die Suid-Afrikaanse konteks te plaas, beoog hierdie programme om wêreldbeskouing te verbreed, interkulturele begrip te verdiep, en langtermyn-instellingsvennootskappe te versterk,” het sy gesê.
Me. Trollip het gesê dat die samewerking met UVA sterk in lyn is met US se internasionaliseringsdoelwitte en verbintenis tot globale betrokkenheid met plaaslike relevansie.
“Dit weerspie?l ons gedeelde akademiese belangstellings in kwessies soos ras, versoening, sowel as ons gedeelde passie vir sport. Om die Game Change-program aan te bied, ondersteun US se doelwit om inklusiewe, meeslepende en sosiaal impakvolle leerervarings aan te bied.”
