?Die Universiteit Stellenbosch (US) het onlangs hulde gebring aan mnr Jannie Durand, 'n toegewyde raadslid, vir sy onbaatsugtige diens aan die Universiteit oor meer as 'n dekade. Die geleentheid is deur raadslede, senior bestuurders en spesiale gaste, insluitende Durand se vrou, Ilanie, bygewoon.

Durand se ampstermyn in die Universiteitsraad het in 2012 begin, en oor die afgelope 12 jaar het hy 'n deurslaggewende rol in verskeie belangrike komitees gespeel, waaronder die Uitvoerende Komitee van die Raad, die Beleggingskomitee, die Oudit- en Risikokomitee en die Stellenbosch Trust.

Sy toewyding aan die Universiteit het verder gestrek as sy formele pligte, aangesien Durand steeds as voorsitter van die Oudit- en Risikokomitee dien, ondanks die feit dat hy uit sy rol in die Raad getree het.

Die voorsitter van die US Raad, dr Nicky Newton King, het in haar huldeblyk dank uitgespreek teenoor Durand vir sy leiding en ondersteuning. "Jy was altyd daar vir die harde werk en moeilike take. Jy het seker gemaak dat die regte gesprekke oor die regte kwessies gevoer word. Dit gaan vir ons uiters moeilik wees om daardie wysheid en raad te vervang," het Newton-King ges那.

Durand het ges那 dit was wonderlik om lede van die Raad om die tafel te sien en hy het hulle bedank vir hulle ondersteuning deur die jare. Hy het opgemerk dat die Universiteit 'n lang pad gestap het sedert die begin van sy ampstermyn. "Julle het soveel goed om op trots te wees as 'n universiteit 每 julle het akademiese en navorsingsuitnemendheid en so 'n groot mededingende voordeel op hierdie wonderlike dorp," het Durand opgemerk.

Hy het die Raad aangemoedig om die warmte en kultuur van Stellenbosch te omarm en te benut en hulle aangespoor om 'n nuwe kultuur van inklusiwiteit te skep. "Dit was 'n groot voorreg om in die Raad te dien en ek het die harde werk geniet wat soms baie spanning ingesluit het, maar ons het almal daardeur gekom," het hy ges那.

Laat dinge gebeur

Die US se Rektor en Visekanselier, prof Wim de Villiers, het Durand se onwrikbare toewyding en diens aan die instelling geloof. Hy het Durand se merkwaardige invloed nie net binne die Universiteit nie, maar ook in die bre?r Suid-Afrikaanse sakegemeenskap as uitvoerende hoof van Remgro beklemtoon.

De Villiers het die skrywer Nicholas Murray Butler aangehaal wat ges那 het: "Daar is drie soorte mense: di谷 wat dinge laat gebeur, ander wat dinge sien gebeur, en die oorweldigende meerderheid wat geen idee het wat gebeur nie."

"Jannie val ongetwyfeld in die groep wat dinge laat gebeur," het De Villiers ges那. "Ons is almal bewus van sy aansien in die sakegemeenskap en sy meedo?nlose poging om die toekoms positief te vorm en om saam met ander te werk tot voordeel van die welstand van Suid-Afrika.

"Dit is die filosofie en dryfkrag agter sy handelsondernemings, maar dit is ook presies waar ons visies mekaar kruis: die vorming van toekomste en om vennootskappe vir voorspoed te sluit. Oor die jare het ek tot die besef gekom dat d赤t die filosofie is wat die persoon aandryf. Dit is dus geen wonder dat Jannie so onbaatsugtig sy tyd en energie aan ons Universiteit gewy het nie."

De Villiers het Durand geloof vir sy onbeperkte vermo? om sy ervaring, kennis en goeie oordeel te deel. "Ons is baie trots daarop om jou as een van ons alumni te h那, en ons is ook baie trots daarop dat jy soveel tot die Universiteit bygedra het."

De Villiers het Durand se filantropiese bydraes beklemtoon en opgemerk dat hy meer as R2 miljoen aan die Universiteit geskenk het, wat hom 'n uitgelese lid van die Visekanselierskring maak. Sy skenkings het verskeie inisiatiewe ondersteun, waaronder die US Woordfees en die Randu Durand Teologiese Beursfonds, 'n beursfonds ter ere van Durand se ma.

Gesin se uitnemendheid

De Villiers het daarop gewys dat Durand se verbintenis tot die US is 'n familie-aangeleentheid is. Durand se vrou, Ilanie, was in haar tyd as student by die Universiteit 'n ontvanger van die Kanseliersmedalje en dertig jaar later het die egpaar se seun Jean dieselfde gesogte toekenning ontvang. Jean, 'n onlangse gegradueerde van die US, is in 2022 vereer met die Kanseliersmedalje vir sy uitstaande prestasies in wiskundige statistiek met die fokus op datawetenskap. Hy is tans met 'n meestersgraad in rekenaarkunde (masjienleer en kunsmatige intelligensie) aan die Imperial-kollege in Londen besig, en sit dus die gesin se nalatenskap van akademiese uitnemendheid voort.

De Villiers het 'n gepaste metafoor gebruik om Durand se blywende verhouding met die Universiteit te beskryf. Hy het die vader van die Huis van Dewar Skotse whisky aangehaal en ges那: "Sukses is nie finaal nie, mislukking is nie noodlottig nie: Dit is die moed om voort te gaan wat saak maak."

"Jannie het beslis 'n pad saam met ons Universiteit gestap, maar ons sien uit na sy voortgesette betrokkenheid en vennootskap op ons reis na die toekoms. So, in die gees van Johnny Walker, hou asseblief aan om saam met ons te stap, Jannie," het De Villiers afgesluit.

De Villiers en die US se Registrateur, dr Ronel Retief, het 'n spesiale geskenk van die US 每 'n uitbeelding van die US-kampus deur kunstenaar Marika Pretorius 每 aan Durand oorhandig.

FOTO: Stefan Els

Page Image:

?Ter viering van Vrouemaand laat die Universiteit Stellenbosch (US) die kollig val op buitengewone studente en personeel op ons kampus wat hulle vir vroueregte en geslagsgelykheid beywer. Deur hulle toewyding en leierskap inspireer en bevorder hulle positiewe verandering. Prof Lynn Hendricks van die Afdeling Gesondheidstelsels en Openbare Gesondheid is ? bekroonde akademikus wat vir haar transdissiplin那re benadering bekend is. Dit behels die vermenging van kreatiewe metodologie?, multidissiplin那re teorie? en gemeenskapsbetrokkenheid om betekenisvolle impak te bevorder.

Jy verwys na jouself as ※? dogter van die Kaapse Vlakte". Kan jy meer oor jou reis in die akademie vertel, asook oor wat jou ge?nspireer het?

Ek het in verskeie areas op die Kaapse Vlakte gewoon, insluitend Athlone, Mitchells Plain, Bridgetown en Silvertown. My ouers is albei van die Kaapse Vlakte en die kerk van ons kinderjare was sentraal in ons lewe. Ek noem myself ? dogter van die Kaapse Vlakte omdat dit ? gemeenskap is waar almal, nie net jou ouers nie, help om jou groot te maak.

My akademiese reis het met ? passie vir diere en dierkunde aan die Freed-Hardeman-universiteit in Tennessee, Amerika begin. In my derde jaar het ek egter besef ek gaan nie my vrees vir rotte te bowe kom nie, wat ? vereiste vir dierkunde was. Boonop het ek statistiek en eksperimentele sielkunde meer geniet. Ek het oorgeskakel na sielkunde en het met ? BSc in sielkunde gegradueer. Ek het ? meestersgraad in navorsingsielkunde aan die Universiteit van Wes-Kaapland gedoen, met die fokus op eksperimentontwerp en data-ontleding. Nadat ek in regerings- en akademiese instellings gewerk het, het ek in 2015 by die US aangesluit, waar ek ? MSc in kliniese epidemiologie behaal het. Daarna het ek gelyktydig ? PhD in sosiale wetenskap (by KU Leuven, ? navorsingsuniversiteit in Belgi?) en in openbare gesondheid (by die US) voltooi. My akademiese reis is transdissiplin那r, met ? sterk fokus op innovasie vir inklusiewe navorsingsmetodes en analise.

Kan jy ons vertel van die bekroonde dokument那re rolprent en kunsuitstalling wat deel van jou PhD-projek was?

Ek was ? genoot van die VLIRUOS Global Minds-studiebeurs by KU Leuven. Die beurs word s車 opgestel dat jy jou PhD by beide instellings (die US en KU Leuven) doen. By KU Leuven was ek vir ? PhD in sosiale wetenskap geregistreer en hier by die US vir ? PhD in openbare gesondheid.

Ek het hier saam met prof Taryn Young van die Departement Globale Gesondheid gewerk en saam met prof Karin Hannes by KU Leuven. My droom vir my PhD was om ? dokument那r te maak. Nie dat ek ? filmmaker is nie, ek het niks daarvan geweet nie! Maar in my hart wou ek kuns gebruik 每 dans, po?sie, fotografie en video's. Ek wou met jong vroue op ? manier werk wat vir hulle inklusief en relevant was.

Die dokument那r, More than a pill, fokus op jong vroue met perinatale infeksies. Hulle ma's het MIV aan hulle oorgedra en hulle was tussen 16 en 21 jaar oud.

Baie van hulle is wees gelaat en hulle deel hulle vreugdes, hulle trane, hulle uitdagings en hulle drome in hierdie dokument那r van 40 minute. Hulle vertel hoe hulle ekonomiese uitdagings, geweld in die gemeenskap en die stigma wat met MIV geassosieer word, aanpak.

Ek was gelukkig dat ek finansiering vir my PhD gehad het, wat ruimte vir skeppende vryheid en buigsaamheid gelaat het.

Ek wou die grense van gesondheidsnavorsing verskuif op ? manier wat aanvullend tot bewysgebaseerde navorsing soos sistematiese oorsigwerk was. Ek het die oorsig gebruik om die bewysgapings en die teikengroep op te spoor en dan deelnemende benaderings gebruik om die navorsingsdoelwitte te prioritiseer.

Hoe dra die snypunt tussen kuns en wetenskap tot openbare gesondheid en gemeenskapswelstand by?

Ek meen in ? w那reld waar ongelykhede voortduur en die gaping tussen bevoorregtes en gemarginaliseerdes groter word, is dit ons kollektiewe verantwoordelikheid om innoverende oplossings te soek wat inklusiwiteit en positiewe verandering bevorder.

Ons kan kuns en kreatiwiteit gebruik om emosies, ervarings en uitdagings te bespreek, soos ons dit in ons Openbare Pleine vir Sosiale en Omgewingsbepalers van Gesondheid doen. Dit stel mense in staat om op ? gemaklike, nadenkende en prettige manier met hulle gevoelens in aanraking te kom en oor kwessies te praat. Kreatiewe oplossings maak navorsingsekostelsels toeganklik en inklusief.

Op my LinkedIn-profiel beskryf ek myself as ? transdissiplin那re 'prakademikus', omdat ek daarvan hou om ? akademikus te wees wat by gemeenskapswerk en voorspraak betrokke is. My werk stel my in staat om voorspraak vir geslags- en rassegelykheid te maak en voortdurend toegangspunte na ruimtes vir besluitneming en die ontwikkeling van kennis vir gemeenskappe te skep. Ek inkorporeer kreatiwiteit en kuns in my klaskamer en navorsing en gebruik tekeninge en collage vir onderrig en openbare betrokkenheid-werksessies.

Ons is tans besig met ? projek saam met Gilead Sciences, ? biofarmaseutiese maatskappy wat kuns as ? digitale intervensie vir geestesgesondheid gebruik. Dit is ? nuwe, ewekansig beheerde proefneming en ons hoop dit sal iets wees wat ons op groter skaal sal kan doen.

Ons het danksy fondse van ons Springer Nature Inclusive Health-toekenning ? nuwe navorsingsgroep begin, bekend as die INSPIRE Collab (Inklusiewe strategie? om innovasie, navorsing en billikheid in gesondheid te bevorder). Ons doelwit is om met die publiek en ander belanghebbendes saam te werk om navorsing so te beplan, te implementeer en daaroor verslag te doen dat mense aansluiting daarby vind en te verseker dat dit relevant en konteksspesifiek is en insette van die gemeenskap bevat. Een van ons maatskaplike impak-inisiatiewe is die ontwerp en bekendstelling van ? adolessent-vriendelike wagkamer by die Bishop Lavis-kliniek. Dit is die nadraai van die bevindings van die dokument那r wat gedeeltelik daar verfilm is.

Wat is jou strategie om jou veelvuldige rolle as dosent, navorser, gemeenskapsaktivis en ma te balanseer?

My strategie is om die onvervangbare te prioritiseer. Dit was nou veral in hierdie tydperk vir my moeilik, want buiten my twee seuns het ek ? laatlammetjie, ? drie-jarige dogtertjie. My werk behels baie reis en op hierdie ouderdom weet sy wanneer ek weg is, so ? ma se skuldgevoel is iets waarmee ek nou regtig sukkel. Dit is moeilik wanneer jy moet kies tussen ? teenwoordige ma by die huis saam met jou gesin te wees of om internasionale geleenthede vir loopbaanbevordering aan te gryp, wat beteken om weg van die huis af te wees.

Dit is veral moeilik vir vroue in die akademie om daardie balans te vind. Nie dat dit maklik vir mans is nie, maar ek dink dis veral moeilik vir ma's in wie se lewe so baie aangaan. Natuurlik kom die gesin altyd eerste, maar vroue in die akademie betaal ? prys daarvoor. Ons het meer ondersteunende strukture nodig, soos betaalde kindersorg wanneer ons na konferensies reis, of voldoende befondsingsmeganismes om meer hibriede geleenthede te ondersteun en die besoek van medewerkers aan ons tuisinstellings moontlik te maak.

FOTO: Stefan Els

Page Image:

?Lees die volle storie in Engels.

Page Image:

?Hierdie artikel is die eerste keer in The Conversation gepubliseer. Lees die oorspronklike artikel hier.

Page Image:

Ter viering van Vrouemaand laat die Universiteit Stellenbosch (US) die kollig val op buitengewone studente en personeel op ons kampus wat hulle vir vroueregte en geslagsgelykheid beywer. Deur hulle toewyding en leierskap inspireer en bevorder hulle positiewe verandering. Nosipiwo Matiwane is die Programko?rdineerder by die Frederick Van Zyl Slabbert (FVZS) Instituut vir Studenteleierskapsontwikkeling by die US. Deur swart feministiese epistemologie as lens te gebruik, is Matiwane passievol oor die ontwikkeling van kritiese vakkundigheid en leierskapsprogramme wat studente-ontwikkeling bevorder.

Wat het jou ge?nspireer om ontwikkeling en omgewing en sosiale antropologie te bestudeer?

Ek het gekies om 'n BA-graad in Ontwikkeling en Omgewing te doen omdat ek my skryfvaardighede wou slyp, en ek het geweet dit is wat BA-grade behels. Ek het ook die geleentheid aangegryp om deur mense onderrig te word wat die mening en kritiese denke van jong studente waardeer. Dit was 'n verrykende ervaring om lesings by te woon waar ek die inhoud wat ek geleer is en die mense wat dit onderrig, kon uitdaag. Dit het hierdeur duidelik geword dat my aard om dinge te bevraagteken, in sosiale antropologie sou gedy, en daarom het ek gekies om my honneurs daarin te doen.

Hoe inkorporeer jy genderaktivisme in jou werk by die US?

In die werk wat ek by die FVZS Instituut doen, is gender, soos baie sosiale en politieke identiteite, 'n belangrike vertrekpunt in die konseptualisering en ko?rdinering van leierskapontwikkelingsprogramme wat die stiltes en stilmaak van wat aan die kantlyn van diskoers in Afrika-leierskap is, ondersoek.

Ek ko?rdineer die Afrika-leierskapsmeesterklasreeks, en vanjaar is die tema "Queering African leadership". Om "queer" is om plekke vir transformasie te skep in ons toestand van wees en om tot 'n politiek van seksualiteite te spreek wat nie op 'n spesifieke seksuele praktyk gegrond is nie, maar eerder 'n kritiese ondersoek van bestaande sosiale en politieke norme.

Tot dusver het die meesterklasreeks kritiese rasteorie ondersoek om ras en beliggaamde interseksionaliteit en die liggaam rassisme te 'bemoeilik' deur die gebruik van po?tiese toestelle. My akademiese navorsing vloei in my werk in, en omgekeerd. Vir my is geslag as ondersoekpunt inherent aan my akademiese en professionele werk.

Het jy 'n eiesoortige standpunt ten opsigte van geslagsgelykheid of feminisme?

Ek skaar my by professor Suki Ali in terme van haar gebruik van postkoloniale studie om line那re tyd te kritiseer, 'n tyd wat van 'n "oningeligte" na 'n "verligte" hede beweeg. In hierdie kritiek kan ons nie van 'n neutrale of allesomvattende feministiese beweging praat wat deur 'n reeks sogenaamde "ontwikkelings" beweeg om 'n teoretiese toppunt in die hede te bereik nie.

My belyning en aandrang is dus op feminismes wat marginale perspektiewe sentreer om dominante epistemologiese posisies uit te daag wat steeds kennis en mense op subtiele en sigbare maniere onderdruk. My standpunt is om te praat van feminismes wat geleefde ervaring sentreer en daarom skaar ek my by radikale swart feminismes.

Swart feministiese epistemologie let in sy artikulasies na die politieke ekonomie van kennisproduksie en -verbruik. In ho?r onderwys bestaan daar 'n duidelike belegging in die handhawing van Eurosentriese ideale wat deur 'n koloniale, kapitalistiese en patriargale stelsel weergegee word.

Deur 'n swart feministiese epistemologie te gebruik, poog my navorsing om die lewens van onderdrukte mense en die institusionele toestande wat onderdrukking in die onderwys versterk, te ontbloot. Dit beteken ook ek het 'n verantwoordelikheid om my navorsing buite die akademie, konferensies, tydskrifte en dies meer toeganklik te maak. Die uitdaging is om toegang tot hulpbronne te verkry wat mense die geleentheid sal gee om ver buite die grense en voorregte wat in die akademiese borrel bestaan, by ons werk betrokke te raak.

Wat was jou ervaring as 'n genoot van Ubuntu Dialogues, en hoe het dit jou navorsing en aktivisme be?nvloed?

Ubuntu Dialogues was vir my 'n interessante ervaring deurdat dit belig het hoe anders ons kennisproduksie en -verbruik in Suid-Afrikaanse ho?r onderwys benader as byvoorbeeld in Amerika. Die vlak waar ons betrokke raak by die opvoedkundige en politieke projek verskil deurdat ons kom met 'n ervaringslens en die vryheid het om instansies en strukture te kritiseer tot voordeel van die samelewing.

Watter stokperdjies of aktiwiteite geniet jy buite jou akademiese werk, en hoe help dit jou om 'n balans tussen jou werk en lewe te handhaaf?

Ek wend 'n daadwerklike poging om buiten my akademiese en werkslewe te rus. Rus is belangrik en is weerstand teen 'n kapitalistiese stelsel wat ons liggame vir wins en produksie gebruik. Ons leef in 'n kultuur waar mense se lewens heeltemal deur hulle werk verteer word met beperkte tot geen tyd vir lewe nie. Ons liggame is nie masjiene nie, en die 'meulsteen' is 'n giftige subtema van 'n kapitalistiese samelewing. So, ek rus en geniet soms streng vegetariese roomys.

Hoe kan akademiese instellings die loopbane van vroue beter ondersteun en koester?

Akademiese instellings moet vroue, en veral jong swart vroue, van werksekerheid, stabiliteit en duidelike vooruitsigte vir loopbaanvordering voorsien. Histories moet wit instellings meer doelgerig wees met die aanstelling van swart vroue in die akademie.

FOTO: Stefan Els

Page Image:

Die Universiteit Stellenbosch (US) het weer eens uitstekend gevaar in die jaarlikse Nasionale Navorsingstigting (NNS)-toekennings. Prof Richard Cowling, dr Boitumelo Ramatsetse, proff Herman Wasserman en Simon Schaaf, die Sentrum van Uitnemendheid vir Biomediese Tuberkulose (TB)-navorsing en die Suid-Afrikaanse Sentrum vir Epidemiologiese Modellering en Ontleding (SACEMA) het op 22 Augustus 2024 as oorwinnaars uit die stryd getree by 'n geleentheid by Sun City. Die gesogte NNS-toekennings erken en vier Suid-Afrikaanse navorsingsuitnemendheid en die wetenskaplikes wat vir hierdie navorsing verantwoordelik is.

Cowling, 'n buitengewone professor in die Departement Bewaringsekologie en Entomologie, het die Leeftydprestasietoekenning ontvang wat 'n Suid-Afrikaanse of permanente inwoner vereer wat oor 'n lang tydperk uitsonderlike bydraes van internasionale gehalte en impak tot die ontwikkeling van wetenskap in en vir Suid-Afrika gelewer het. Cowling is erken vir sy dekades lange baanbrekerswerk op die gebied van ekologie en bewaring. Hierdie werk het nasionaal en internasionaal 'n wesenlike impak gehad. Gedurende sy wetenskaplike loopbaan het hy baie tyd en moeite daaraan gewy om met gemeenskapsgebaseerde bewaringsorganisasies in gesprek te tree en die uitkomste van sy span se navorsing aan die publiek te kommunikeer.

Ramatsetse van die Departement Meganiese en Megatroniese Ingenieurswese het die Vroe? Loopbaan/Ontluikende Navorser-toekenning ontvang vir sy werk oor die toepassing van herkonfigureerbare vervaardigingstelsels om modul那re, aanpasbare tegnologiese oplossings vir die mynbou- en masjienvervaardigingsbedrywe te ontwikkel. Ramatsetse het van die eerste voornemende multidissiplin那re gevorderde vervaardigingsnavorsingstudies op hierdie gebied in Afrika gelei.

Die Sentrum van Uitnemendheid vir Biomediese TB-navorsing 每 met nodusse by die US, die Universiteit van Kaapstad en die Universiteit van die Witwatersrand 每 het die Sosiale Impak-toekenning ontvang wat erkenning gee aan NNS-gefinansierde navorsers en navorsingsentiteite wie se werk tot tasbare en voordelige sosiale impak gelei het, hetsy ten opsigte van sosiale impak, ekonomiese impak, innovasie of omgewingsimpak. Die Sentrum kombineer kliniese voetsoolvlakondersoeke oor TB met gesofistikeerde laboratoriumnavorsing vir die akkurate diagnose van en toepaslike behandeling vir multi-middelweerstandige (MDR-TB en omvattende middelweerstandige TB). Dit het navorsing in produkte omgesit wat die grootskaalse inwerkingstelling van TB-toetsing in Suid-Afrika en w那reldwyd moontlik gemaak het. Die Sentrum speel steeds 'n rol in gemeenskapsuitreikaksies en bewusmaking om TB te voorkom en te behandel.

Wasserman van die Departement Joernalistiek en Schaaf van die Desmond Tutu TB-sentrum in die Departement Pediatrie en Kindergesondheid het albei A-graderings ontvang. A-gegradeerde navorsers word deur hulle eweknie? as toonaangewende internasionale vakkundiges op hulle onderskeie gebiede erken vir die ho? gehalte en impak van hulle navorsingsuitsette. Wasserman is vir sy navorsing oor media en samelewing, media-etiek, media en konflik, media en geopolitiek, en disinformasiestudie vereer, terwyl Schaaf sy derde A-gradering verwerf het vir sy baanbrekerswerk oor die middelweerstandige waarneming van TB by kinders, die farmakokinetika van tuberkulose-teenmiddels by kinders, MIV/TB-medeinfeksie, tuberkulosediagnose by kinders, TB-meningitis en nuwe behandelingstrategie?. Die US spog nou met 22 A-gegradeerde wetenskaplikes.

SACEMA het 'n finalis-toekenning in die kategorie Sosiale Impak verower vir sy beduidende bydraes om MIV, TB, menslike papillomavirus (MPV), masels, polio, tripanosomiase (slaapsiekte) en ander aansteeklike siektes beter te verstaan. Dit was instrumenteel in w那reldwye MIV-modellering en -beraming, het navorsing oor die impak van MPV-voorkomingstrategie? gedoen, en het tot die ontwerp van grensverskuiwende studies wat roetine-TB-waarneming ondersteun, bygedra.

Prof Sibusiso Moyo, Viserektor vir Navorsing, Innovasie en Nagraadse Studies by die US, het die wenners gelukgewens en ges那: "Hierdie erkenning deur die NNS is 'n belangrike mylpaal vir die Universiteit Stellenbosch. Dit beklemtoon die belangrike rol wat die nuutste navorsing speel om globale gesondheidsuitdagings die hoof te bied en versterk ons verbintenis tot die bevordering van kennis wat die samelewing tot voordeel strek."

Page Image:

Werkende ma's vind dit dikwels uitdagend om borsvoeding met voltydse werk te kombineer en daarmee voort te gaan, veral as werkplekke nie borsvoeding of die uitdruk van moedersmelk ondersteun nie. Alle moontlike pogings moet aangewend word om te verseker dat vroue toegang tot borsvoedingsondersteuning by die werk en in alle ander omgewings het. S車 skryf prof Lisanne du Plessis en dr Lynette Daniels (van die Afdeling Menslike Voeding in ? meningsartikel vir die Mail & Guardian ter viering van Vrouemaand.

• Lees die vertaalde weergawe van die artikel hier onder of klik hier vir die stuk soos geplaas.

?Lisanne du Plessis en Lynette Daniels*

Borsvoeding is een van die mees natuurlike en beskermende dinge wat ma's kan doen om hulle babas te koester en ? band met hulle te vorm. Internasionale navorsing van ho? gehalte het getoon dat borsvoeding gesonde breinontwikkeling kan bevorder, intelligensietellings kan verhoog, asook beskerming teen kinderinfeksies en die dood kan bied. Dit verminder ook die risiko vir vetsug en chroniese siektes later in die lewe, soos diabetes, in beide lae- en ho?-inkomstelande. Ander studies het getoon dat borsvoeding ook wanokklusie voorkom (foutiewe sluiting van die gebit tussen die bo- en onderkaak).

Vir vroue bied borsvoeding beskerming teen borskanker, eierstokkanker, tipe 2-diabetes en hartsiektes. Dit verbeter ook geboortespasi?ring (wat ? spesifieke hoeveelheid tyd tussen swangerskappe toelaat). In die lig van die goed gedokumenteerde openbare gesondheidsvoordele van borsvoeding kan ondersteuning daarvoor beter ma- en kindergesondheid, laer gesondheidsorguitgawes, groter produktiwiteit by die werk en sterker nasionale ontwikkeling meebring.

Die verskaffing van toeganklike, billike ondersteuning van ho? gehalte aan alle vroue wat wil borsvoed, is dus ? gesonde maatskaplike belegging. Dit kan groot gewin met langdurige voordele vir kindergesondheid en -ontwikkeling verseker.

Ongelukkig word slegs 32% van babas onder die ouderdom van ses maande in Suid-Afrika eksklusief geborsvoed?. Dit is strydig met die aanbeveling van gesondheidsowerhede w那reldwyd dat babas uitsluitlik vanaf geboorte tot ses maande geborsvoed moet word, waarna ander voedsame kosse in die kind se dieet ingebring moet word terwyl borsvoeding nog twee jaar en langer behoort aan te hou.

Die sukses van borsvoeding is egter nie die uitsluitlike verantwoordelikheid van ma's nie, maar betrek talle verskillende belanghebbendes. Ma's het die ondersteuning van hulle lewensmaats, gesinne, gemeenskappe, gesondheidsorgfasiliteite, die regering en werkplekke nodig. Met Vrouemaand in volle swang is dit belangrik dat ons oor borsvoeding in die werkplek praat. Ma's w那reldwyd het werk as een van die grootste hindernisse vir eksklusiewe en voortgesette borsvoeding ge?dentifiseer. Dit is ? hoofrede om nie te borsvoed nie, of om vroeg daarmee op te hou.

Werkende ma's vind dit dikwels uitdagend om borsvoeding met voltydse werk te kombineer en daarmee voort te gaan, veral as werkplekke nie borsvoeding of die uitdruk van moedersmelk ondersteun nie. ? Studie het getoon dat ondersteuning vir borsvoeding by die werkplek in Suid-Afrika beperk en onvoldoende is. Die uitdagings wat ma's by die werk ervaar, sluit in die gebrek aan tyd om te borsvoed of melk uit te druk, veral as werkgewers daarop aandring dat tee- en middagetepouses vir die uitdruk van moedersmelk gebruik moet word.

In Suid-Afrika word die voorsiening van tyd om te borsvoed en/of borsmelk uit te druk aanbeveel kragtens Artikel 87(1) (b) van die Wet op Basiese Diensvoorwaardes 75 van 1997, Goeie Praktykkode oor die beskerming van werknemers tydens swangerskap en na die geboorte van ? kind. In subartikel 5.13 word verklaar dat ※re?lings getref moet word sodat werknemers wat borsvoed elke werksdag vir die eerste ses maande van die kind se lewe twee keer per dag pouses van 30 minute vir borsvoeding of die uitdruk van melk moet kry". Ongelukkig heers ? gebrekkige bewustheid van di谷 borsvoedingstyd-aanbeveling by werkplekke en werknemers.

? Gebrek aan ruimtes vir borsvoeding is nog ? uitdaging, met ma's wat dikwels ? badkamer moet gebruik om borsmelk uit te druk. Ander uitdagings sluit in werkgewers, toesighouers en personeel wat nie ondersteunend is nie, ? gebrek aan kommunikasie oor borsvoeding en ma's se behoeftes, asook vrees om met toesighouers te kommunikeer. Daarbenewens ervaar moeders dikwels konflik tussen werkseise en hulle baba se borsvoedingsbehoeftes, wat emosionele stres veroorsaak. As vroue nie ondersteun word nie, begin hulle dikwels kommersi?le melkformulevoeding gebruik wanneer hulle terugkeer werk toe of begin hulle met gemengde voeding.

Vroue moenie hoef te kies tussen borsvoeding van hulle kinders en hulle werk nie. Die ondersteuning wat ? vrou betreffende werkplekre?lings ontvang, is dus van kardinale belang om haar in staat te stel om met borsvoeding voort te gaan en om hierdie hindernisse te oorkom. Die voorsiening van ondersteunende werkplekpraktyke vir borsvoeding het getoon dat dit werkende moeders se vermo? verbeter om met borsvoeding aan te hou terwyl hulle werk.

Ondersteunende borsvoedingspraktyke by die werk kan die volgende insluit:

• ontwikkeling van beleide om borsvoedende moeders in die werkplek te ondersteun;
  
• om aan swanger vroue tyd te gee om voorgeboortelike klinieke by te woon of by voorgeboortelike besoeke teenwoordig te wees;
• opvoeding van alle personeel, bestuurders en medewerkers oor die voordele van borsvoeding en die aanbevole borsvoedingstyd;
• interpersoonlike kommunikasie voor en n芍 kraamverlof om die ma se behoeftes te bespreek;
• opvoedkundige materiaal of toegang tot professionele borsvoedingsondersteuning;
• voorsiening van ? privaat area (NIE ? badkamer nie) vir vroue om te borsvoed of melk uit te druk;
• die beskikbaarstelling van tyd en 'n buigsame beleid om borsmelk by die werk uit te druk;
• om werkende ma's van opsies te voorsien wanneer hulle terugkeer werk toe, soos om deeltyds te werk, werk te deel of kraamverlof te verleng;
• die verskaffing van kindersorgfasiliteite op die terrein of naby die werk.

Hierdie belangrike praktyke moet in werking gestel word om te verseker dat vroue in staat gestel word om so lank as wat hulle wil te borsvoed en om ? ondersteunende werksomgewing aan hulle te bied.

Daarbenewens is daar ? dringende behoefte vir voorspraak vir die voordele van borsvoedingsondersteuning in die werkplek by werkgewers, werknemers en die samelewing as geheel, sowel as vir die borsvoedingsregte van vroue in die werkplek. Alle moontlike pogings moet aangewend word om te verseker dat vroue toegang tot borsvoedingsondersteuning by die werk en in alle ander omgewings het. Dit is ? wyse en haalbare belegging in die toekomstige gesondheid en ontwikkeling van ons gemeenskappe en ons land.

*Prof Lisanne du Plessis is ? medeprofessor en dr Lynette Daniels ? senior dosent in die Afdeling Menslike Voeding, Departement Globale Gesondheid in die Fakulteit Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe aan die Universiteit Stellenbosch.

Page Image:

Ter viering van Vrouemaand laat die Universiteit Stellenbosch (US) die kollig val op buitengewone studente en personeel op ons kampus wat hulle vir vroueregte en geslagsgelykheid beywer. Deur hulle toewyding en leierskap inspireer en bevorder hulle positiewe verandering. Dr Anell Stacey Daries van die Sentrum vir die Studie van die Gevolge van Geweld en die Soeke na Herstel (AVReQ) is ? passievolle stem in die transformasiediskoers aan die US. As ? historikus met kundigheid in die sosiale implikasies van liggaamswetenskappe ondersoek sy hoe die verlede steeds die hede be?nvloed.

Beskryf jou rol by die US en vertel ons meer van jou akademiese reis.

Ek is die Nagraadse Programsameroeper en ? postdoktorale navorsingsgenoot by AVReQ. My kernrol is om navorsing met impak te doen, maar ek is ook verantwoordelik vir die ontwikkeling van ondersteuningsprogramme vir AVReQ se nagraadse studente.

Wat my akademiese reis betref, het ek my BA, honneurs en MA aan die Universiteit van Wes-Kaapland (UWK) behaal. Daarna het ek US toe gekom om my PhD te doen. Ek het sedert die begin van my nagraadse studies in dissiplin那re en institusionele geskiedenisse belang gestel. Vir my honneurs- en meestersgrade het ek die geskiedenis van volkekunde, fotografie en die UWK ondersoek. Nadat ek my MA voltooi het, was ek opgewonde om saam met prof Sandra Swart te werk, wat my studieleier in die Departement Geskiedenis was. Ek het my PhD ? maand voor die aankondiging van die 肆客足球-inperking begin. Ek het dwarsdeur die inperkingstydperk ongelooflike ondersteuning ontvang van my departement, asook van die US se argief- en biblioteekpersoneellede.

Was daar ? bepalende oomblik in jou lewe wat jou verbintenis tot geslagskwessies versterk het?

Die omstrede navorsingstudie oor bruin vroue se kognitiewe funksionering wat in 2019 gepubliseer is, was ? deurslaggewende keerpunt in my akademiese loopbaan. Dit was die begin van my PhD-reis. Toe ek besef hierdie artikel kom uit sportwetenskap, het ek begin kyk na die geskiedenis van sportwetenskap, voorheen bekend as liggaamsopvoeding. In my tesis het ek ondersoek hoe strata soos ras, klas en geslag die trajek van liggaamsopvoeding fundamenteel gevorm het, beide binne die konteks van die Universiteit en op ? nasionale skaal. My tesis belig die mate waarin die Universiteit se etos van konserwatisme en tradisionalistiese waardes departementele verskuiwings oor die loop van agt dekades be?nvloed het. In die ondersoek na die totstandkoming van ? nasionalistiese wetenskap het my tesis ten doel gehad om die Universiteit se deurslaggewende rol in die politiek van nasiebou in die 20ste en vroe? 21ste eeu te belig.

Hoe hoop jy sal jou navorsing die akademiese gemeenskap raak?

My werk het te make met institusionele en intellektuele geskiedenisse, wat dan van my vereis om kwessies te oorweeg wat met institusionele kultuur en die strewe na institusionele hervorming en transformasie verband hou. Deur uit my eie empiriese en ander verbandhoudende navorsing te put, kan my werk aangewend word as ? manier om die oorsprong van institusionele ongeregtighede wat gemarginaliseerde gemeenskappe aansienlik geraak het, na te spoor.

Benewens my individuele bydraes, wil ek graag saam met ander in die gemeenskap werk, want die hoop op transformasie l那 in die gemeenskap. ? Voorbeeld hiervan is die kampus-staptoere wat ek saam met Rabia Abba Omar van die Frederik Van Zyl Slabbert-instituut doen. Ons kombineer empiriese navorsing en teorie oor ons begrip van ruimte en stap na spesifieke terreine regoor Stellenbosch om met die geskiedenis van die Universiteit en die dorp om te gaan om te demonstreer hoe Suid-Afrika se verlede in die Universiteit se argitektuur ingegraveer is.

Het jy ? spesifieke standpunt oor geslagskwessies?

My navorsing word deur interseksionaliteit gerig. Ek ondersoek hoe ras op die liggaam ingegraveer word. Sodoende voer ek aan dat ? mens nie na die geskiedenis van rassifisering kan kyk sonder om strata soos geslag te ondersoek nie.

Hoe sien jy die rol van universiteite in die aanpak en regstelling van historiese ongeregtighede wat met geslag en ras verband hou?

Universiteite het die potensiaal om as ruimtes van radikale samelewingsverandering te dien. Deur gestrenge intellektuele verkenning en maatskaplik impakvolle navorsing kan ho?ronderwysinstellings aktief werk om stelsels van onderdrukking af te breek en billikheid in hulle beleide en praktyke meer regstreeks te bevorder. Deur historiese ongeregtighede te erken en aan te pak kan universiteite die weg vir ? regverdiger samelewing baan.

As jy ? enkele prestasie, akademies of andersins, in jou lewe moet uitsonder, wat sal dit wees?

My PhD is my grootste prestasie. Dit verteenwoordig jare se toewyding en groei. Dit het soveel geleenthede vir my gebied om tot my vakgebied by te dra en ? impak op die samelewing te maak. Dit beteken ook so baie vir my familie en my gemeenskap. My PhD-reis was ongelooflik moeilik, maar my ondersteuningstrukture het my gehelp om te volhard en dit binne die toegelate tydsraamwerk te voltooi.

Wat is jou raad vir jong vroue wat daarna streef om die veld van historiese navorsing en aktivisme te betree?

Omring jouself met goeie mense wat wil sien dat jy sukses behaal. Tydens my PhD-reis is ek ondersteun deur ? ongelooflike groep navorsers wat die moeilikheidsgraad van die proses verstaan het. Sedert ek by AVReQ begin werk het, was ek gelukkig genoeg om deur vrygewige mense omring te wees. Mense soos prof Pumla Gobodo-Madikizela, bekle?r van die SARChI-leerstoel in gewelddadige geskiedenisse en historiese trauma en die stigtersdirekteur van AVReQ, was ? ongelooflike mentor. My raad aan aspirant-navorsers is om mentors te soek wat leiding en ondersteuning kan bied. Moet nooit bang wees om hulp te vra wanneer jy dit nodig het nie.

Onthou ook om getrou te bly aan die doelwitte wat jy vir jouself stel. Herinner jouself voortdurend aan die belangrikheid van jou werk en die moontlikhede van die omvang en impak daarvan.

FOTO: Stefan Els

Page Image:

Ter viering van Vrouemaand skryf prof Lindy Heinecken van die Departement Sosiologie en Sosiale Antropologie in ? meningsartikel vir die Cape Argus dat die Suid-Afrikaanse Nasionale Weermag beduidende vordering gemaak het om geslagsgelykheid aan te spreek. Vroue staar egter steeds talle struikelblokke in die gesig wat hulle insluiting en uitsluiting in die weermag be?nvloed. Die redes is uiteenlopend en hang van hulle amp in die weermag, asook van persoonlike omstandighede af.

• Lees die vertaalde weergawe van die artikel hier onder of klik hier vir die stuk soos geplaas.

Lindy Heinecken*

Terwyl die Suid-Afrikaanse Nasionale Weermag (SANW) beduidende vordering gemaak het om geslagsgelykheid aan te spreek, staar vroue steeds talle struikelblokke in die gesig wat hulle insluiting en uitsluiting in die weermag be?nvloed. Die redes is uiteenlopend en hang van hulle amp in die weermag, asook van persoonlike omstandighede af. Ter viering van vanjaar se Vrouedag (9 Augustus) en Vrouemaand wil ek op van die toepaslikste kwessies, in geen spesifieke volgorde van prioriteit nie, fokus.

Die eerste het betrekking op hulle verteenwoordiging in senior leierskap. Hoewel vroue nou sowat 25% van die SANW verteenwoordig, is hulle steeds onderverteenwoordig in senior leierskapsposte. Dit beperk die geleenthede vir vroue om besluitnemingsprosesse te be?nvloed, geslagsperspektiewe in alle aspekte van milit那re optredes en beleid te integreer en bestaande geslagspraktyke te ontwrig. Hoewel die SANW programme in werking gestel het om vroue se leierskapsvaardighede te ontwikkel en voor te berei vir ho?r poste, moet daar meer toewyding wees om kwessies aan te spreek wat vroue se loopbaanvordering be?nvloed. Dit kan werksessies en opleiding om geslagstereotipes uit te daag en om leierskapevaluerings aan vordering met geslagsintegrasiedoelwitte te koppel, insluit.

Die tweede groot uitdaging wat die werwing, behoud en moraal van vroue be?nvloed, is die kwessie van seksuele teistering, geslagsgebaseerde geweld en mishandeling. Hoewel dit nie uniek aan die weermag is nie, bied die weermag toestande wat geslagsdiskriminasie, seksuele teistering en mishandeling kan vererger, gegewe sy manlike organisasiekultuur. Seksisme bly algemeen, wat verskillende vorme van seksuele en geslagsteistering voed en wat van die gebruik van geseksualiseerde taal, grappies en diskriminerende opmerkings tot seksuele voorstelle, mishandeling en verkragting wissel. Die probleem is dat dit dikwels ondervermeld word weens kommer oor die uitwerking wat dit op hulle loopbane kan h那, 'n gebrek aan geloof in die bevelsketting en die vermo? om dit betyds aan te spreek.

Hoewel die SANW oor beleide en prosedures beskik om hierdie kwessies aan te meld en aan te spreek, verskil die doeltreffende implementering en invloed daarvan tussen verskillende eenhede. Regeringsberigte en mediabronne bied 'n gemengde prentjie oor die SANW se doeltreffendheid om seksuele en geslagsgebaseerde teistering aan te spreek. Kritici voer aan dat die SANW se hi?rargiese struktuur, kultuur en gebrek aan onafhanklike verslagdoeningsmeganismes doeltreffende verslagdoening en oplossing van sake belemmer. Daarom moet daar deurlopende evaluering en verbetering wees om te verseker dat vroue hierdie gevalle regverdig en billik kan aanmeld.

Die derde, groot struikelblok wat vroue ondervind, is die behoefte om 'n balans tussen hulle milit那re loopbaan en gesinsverantwoordelikhede soos die versorging van kinders en ouers, te vind. Dit is vir vroue in die weermag moeilik om hierdie balans te vind, wat dikwels tot loopbaanontwrigting lei, wat verhoed dat hulle milit那re kursusse volg wat vir bevordering nodig is, asook hulle beskikbaarheid om vir milit那re optredes ontplooi te word. Vroue kies dikwels rolle wat dit makliker maak om hulle dubbele verantwoordelikhede te balanseer, wat weer hulle geleenthede vir loopbaanvordering beperk in vergelyking met hulle manlike eweknie?. 'n Moontlike teenvoeter is om buigsamer werkre?lings en ondersteuningsdienste te h那 wat kan help om sommige van hierdie druk te verlig. Dit is egter dikwels moeilik, gegewe die burokratiese onbuigsaamheid, finansi?le beperkings en operasionele vereistes van die weermag wat van die private sektor verskil.

Die vierde uitdaging is 'n reeks operasionele kwessies wat met die indiensneming en ontplooiing van vroue verband hou. Hoewel daar nou voldoende bewyse is om aan te dui dat vroue met die ※regte" opleiding op 'n vlak kan deelneem wat met mans vergelykbaar is, bly die ※kultus van die liggaam" 'n probleem. Hierdie debatte hou met die kwessie van standaarde, en of dit op die toepaslike kriteria gegrond is om maksimum vaardigheid te bereik om die posvereistes uit te voer, verband. Dit geld veral waar dit op gevegsrolle van toepassing is wat fisiese krag, stamina en uithouvermo? vereis.

Terwyl die SANW reeds 'n ver pad gestap het om geslagsneutrale standaarde te ontwikkel, is fisieke fiksheid en opleidingstandaarde steeds uitdagend vir vroue, wat tot ongelykhede lei. Dit is egter nie die krag van soldate nie, maar eerder hulle vaardighede, taktiek en strategie? wat oorlo? wen. Tegnologiese vooruitgang en die steeds groter wordende reeks pligte in vandag se weermag beteken soldate het 'n reeks sielkundige, fisiese en kognitiewe vaardighede nodig wat verder as fisiese krag strek.

Daarbenewens moet vroue verskeie operasionele uitdagings hanteer wat hulle vermo? om as gelykes te funksioneer, be?nvloed. Een van die mees basiese is die invloed wat toerusting en uniforms wat nie reg pas nie, op werkverrigting en gemak het. 'n Vroulike soldaat het in 'n onderhoud die volgende ges那:

※Die koe?lvaste baadjies pas nie vir ons nie, die broeke pas ons nie, niks in hierdie organisasie is vir vroue ontwerp nie. My stewels wat ek dra, is twee nommers te groot. Omdat jou stewels nie reg aan jou voete pas nie, swel jou voete en word jou toonnaels blou. Hulle s那 dit is 'n man se w那reld. Ons daag dit uit, maar ＃ eish [uitdrukking van ontsteltenis] ＃ niks gebeur nie."

Daarom is daar op die mees basiese vlak 'n behoefte om te verseker dat toerusting en uniforms vir 'n uiteenlopende verskeidenheid liggaamsoorte ontwerp word.

Wanneer hulle ontplooi word, staar vroue ander uitdagings in die gesig wat hulle optimale benutting be?nvloed. Dit hou nie net met vroue se waargenome (on)vermo? verband om die sielkundige spanning van optredes en ongeskiktheid om in gevegstipe rolle te dien, te hanteer nie, maar ook hoe hulle uitgebeeld word as potensi?le 'slagoffers' uitgebeeld word wat beskerming nodig het. Dit, tesame met hulle rolle as ※vroue en ma's:" lei dikwels tot die uitsluiting van sekere optredes, wat hulle agentskap en vermo? om as gelykes te funksioneer, wegkalwe.

In die lig hiervan moet daar dieper introspeksie wees oor hoe vroue in vredesoperasies opgelei, ontplooi en ondersteun word, ten einde die ideale wat in geslagshoofstroming voorgestaan word en die doelwitte wat in resolusie 1325 van die Verenigde Nasies se Veiligheidsraad (VNVR) uiteengesit word, verwesenlik moet word. Volgens die VNVR herbevestig hierdie resolusie ※die belangrike rol van vroue in die voorkoming en oplossing van konflikte, vredesonderhandelinge, bou van vrede, vredesbewaring, humanit那re reaksie en heropbou n芍 konflik en beklemtoon dit die belangrikheid van hul gelyke deelname en volle betrokkenheid by alle pogings om vrede en veiligheid te handhaaf en te bevorder."

Op grond hiervan is dit duidelik dat meer werk nodig is om 'n ten volle inklusiewe en billike omgewing vir vroue in die SANW te skep, ten einde te verseker dat geslagsgelykheid in die weermag nie 'n ontwykende doelwit bly nie.

• Foto met vergunning van Wikimedia Commons.

*Prof Lindy Heinecken is Visedekaan: Navorsing in die Fakulteit Lettere en Sosiale Wetenskappe aan die Universiteit Stellenbosch.

Page Image:

Afrikaans to follow.?

Stellenbosch 肆客足球 (SU) proudly announces the official launch of the Public Squares initiative, a ground-breaking program aimed at advancing transdisciplinary research and fostering innovation within its academic community. Managed by the Division for Research Development (DRD), this initiative represents a significant step forward in SU's commitment to research excellence and societal impact.

Dr Therina Theron, Senior Director for Research and Innovation elaborated: ※We know that the most complex societal challenges will never be solved through a single academic discipline nor by only involving academic thinking. Our new Public Squares represent open spaces in SU's research ※cityscape" 每 aimed at promoting new trans-disciplinary conversations and collaborations, with the aim to ensure that our research has a lasting positive impact."  ?

Key Highlights:

• The SU Public Squares initiative, officially launched on March 4, 2024, at the Stellenbosch Institute for Advanced Study (STIAS), aims to empower researchers to collaborate, explore bold ideas, develop competitive grant proposals, and cultivate new transdisciplinary focal areas.
• As part of the broader institutional strategic theme Research for Impact, the initiative addresses complex environmental, health, and sustainability challenges, emphasizing solutions-oriented, collaborative, and actionable research.
• In SU's research cityscape analogy, Public Squares represent dynamic spaces where researchers from diverse disciplinary backgrounds can gather and interact, fostering the establishment of new inter- and trans-disciplinary entities.
• Strategic funding secured in 2023 enabled the launch of the Public Squares project in 2024. From 27 expressions of interest (EoIs) received, 11 innovative Public Squares were selected. These EOIs focus on addressing pressing societal challenges and strengthening SU's contribution to the global Sustainable Development Goals (SDGs) and Africa's Agenda 2063.
• Through Public Squares, researchers will engage in brainstorming sessions, develop novel focus areas, and receive training in engaged research methodologies, public engagement tools, budgeting, and grant writing skills, positioning them to make meaningful impacts on society.

Dr. Astrid Treffry-Goatley, the project coordinator, expressed enthusiasm about the initiative's potential: "Public Squares represent vibrant hubs of creativity and collaboration, where researchers can come together to tackle some of the world's most pressing challenges. We are excited to see the transformative impact these spaces will have on our research community and society as a whole."

肆客足球 Stellenbosch 肆客足球:

Stellenbosch 肆客足球 is a leading research-intensive institution in South Africa, committed to excellence in teaching, learning, and research. With a focus on societal impact and sustainability, SU strives to address global challenges through innovative research and collaboration.

肆客足球 the Division for Research Development (DRD):

The Division for Research Development (DRD) at Stellenbosch 肆客足球 (SU) is committed to advancing research by offering crucial support. It contribute to SU's strategic themes, fostering institutional growth, sustainability, academic success, and diversity. Visitors can explore the website for support and research-related resources.

Contact:

Dr. Astrid Treffry-Goatley

Project Coordinator, Public Squares Initiative

astrid222@sun.ac.za

 +27 21 793736308

Read more about the Public Squares initiative here: https://online.fliphtml5.com/cvapr/mdsz/?

Page Image:

The Centre for Student Life and Learning (CSLL) kicked off its annual training sessions for newly elected leaders by focusing on creating a Constitutional Welcoming and equipping students with the knowledge and skills to prepare an inclusive welcoming for all newcomers in 2025. The training has been influenced by key moments in the institution's history, including the Unwelcoming Practices Report of 2014 and the #FeesMustFall movement in 2016.

※The Welcoming programme influences the standard of the campus' welcoming culture, not only for the newcomers who need to be integrated into the space, but also for all the other leaders who will contribute to the welcoming environment," explains Benita van Zyl, Unit Manager: Unit for Residence Student Communities at CSLL.

※Therefore, the purpose of the training is to equip leaders who will play a pivotal role in planning the welcoming of newcomers with a thorough understanding of the ethos that Stellenbosch 肆客足球 (SU) wishes to embody during the welcoming period.

"It is vital to recognise that student leaders welcome students on behalf of the 肆客足球, not just their individual communities."

This year's training, which was held at Academia Hall, brought together a diverse group of leaders from residence and commuter student communities. The students engaged in discussions on their role in helping newcomers integrate into both the academic and social dimensions of university life.

The programme included various sessions, including a breakdown and discussion of the results of the Newcomers' Feedback survey and Cluster Welcoming planning. A former student leader also presented a session on how to use a values-based approach for welcoming. The latter session centred around the SU values as a guide in promoting a community structure without hierarchies between newcomers and their leaders.

Throughout the day, cluster convenors, senior students and student assistants from CSLL facilitated interactive activities at each table, encouraging leaders to collaborate and share ideas. Ishmael Mabena, along with his Co-Executive Cluster Convenor, Shannon Goodchild, served as the MCs for the day, adding a fun twist with a TikTok dance challenge that kept spirits high.

Reflecting on the day's success, Mabena remarked: "Their passion, motivation, and high interest were evident. If this isn't an indication of their commitment, I don't know what is."

He praised the leaders' positive attitudes and their willingness to engage with the programme content, noting that ※the dance routine change was definitely a highlight".

※I am confident that we have great people leading our student communities."

The Welcoming period at SU is a time of significant change for both newcomers and postgraduate students who are new to the university, contributing to their sense of belonging on campus. The Welcoming period is considered a time of significant change for newcomers  university demonstrates its commitment to providing a ※transformative welcoming experience" that is values-driven, inclusive, enjoyable, and fosters social cohesion among students. This training ensures that leaders are well-prepared to achieve this goal, building a network and support structure they can rely on as they step into their roles.

Mabena emphasised the importance of early training in helping leaders avoid feelings of isolation and in fostering connections among them before Welcoming starts.

"When we step into new roles as leaders, the last thing we hope to feel is alone and isolated," he said.

"This training ensures that leaders get to know one another, which is essential for networking, forming new relationships and finding support systems."

According to Van Zyl, this year's Constitutional Welcoming was a success thanks to the dedication of the team who worked with her before, and on the day of the training.

"The positive attitudes of our student leaders, the logistical organisation behind the scenes, and the awesome facilitators 每 cluster conveners, student assistants, and senior student leaders 每 made this training a success."

Page Image:

?Die naspeuring van bedrog, verbeterde dienslewering en doeltreffende administrasie is maar enkele van die omvattende toepassings wat kunsmatige intelligensie (KI) vir die Suid-Afrikaanse regering inhou, s那 prof Willem Fourie, hoof van die Universiteit Stellenbosch (US) se Beleidsinnovasielaboratorium.

Met d赤t in gedagte, en om meer vertroue in die gebruik van AI in die openbare sektor te skep, het 'n span by die Lab, onder leiding van dr Gray Manicom, 'n soekbare aanlyn katalogus van AI-instrumente saamgestel. "Hierdie soekbare katalogus ?is voordelig vir die regering 谷n sakeondernemings wat KI in die Suid-Afrikaanse openbare sektor wil benut deur hulle te help om gebruiksgevalle te vind waar KI tans oorsee gebruik word," verduidelik Manicom.

"Deur die ontwikkeling en toepassing van 'n metodologie om KI-instrumente wat tans in die EU gebruik word, te identifiseer wat toepaslik is vir Suid-Afrika, kan ons ook die publiek se vertroue in en begrip van KI-gebruik in die openbare sfeer verhoog deur werklike toepassings toegankliker te maak."

Jan Hofmeyr, 'n gegradueerde van die Stellenbosch Bestuurskool, merk in 'n onlangse studie op dat wanneer dit korrek toegepas word, KI die reikwydte en gehalte van die regering se dienste aansienlik kan verbeter.

"Die vinnige groei in die omvang en vermo?ns van KI sal in die komende jare aan die regering n車g groter geleenthede bied om die reikwydte en gehalte van dienste aan Suid-Afrikaners te verbeter. As hulle dit oordeelkundig benut, hou dit belofte in vir Suid-Afrika en ander ontwikkelende lande om hardnekkige, dikwels strukturele, ontwikkelingsuitdagings te oorkom," s那 hy.

Manicom s那: "Deur ons ontleding op KI-instrumente te grond wat tans in 'n jurisdiksie gebruik word wat daarvoor bekend is dat dit die beste toepassings van en regulasies vir KI het, kan ons ook die openbare vertroue in en begrip van KI-gebruik in die openbare sfeer (in Suid-Afrika) verhoog deur werklike toepassings toegankliker te maak."

Die Lab se katalogus, wat op die 'Public Sector Tech Watch'-datastel van digitale instrumente gegrond is wat in die Europese Unie gebruik word, sal tweejaarliks opgedateer word namate meer gevalle deur hulle werk na vore kom. Hoewel instrumente gebruik word wat in Europa toegepas word, is hierdie katalogus beperk tot gevalle wat op Suid-Afrika van toepassing is. Dit sluit instrumente vir kommunikasie tussen die regering en landsburgers, vir ontleding en monitering, vir administrasie, vir die naspeuring van bedrog en baie ander uitgebreide toepassings in.

"Ons het probeer om so pragmaties as moontlik te wees, in ag genome die relatief ho? behoeftes van Suid-Afrika en die relatief lae digitale vaardighede en infrastruktuur in die regering," voeg Manicom by.

Foto: Freepik - rawpixel.com??

Page Image:

? Finalejaar MBChB-student aan die Universiteit Stellenbosch (US), Melt Hugo, het onlangs die 77ste W那reldgesondheidsbyeenkoms (World Health Assembly of WHA) ?每 die hoogste gesondheidsbeleidmakingsliggaam ter w那reld 每 in Gen豕ve, Switserland bygewoon.

Hy is uitgenooi na die jaarvergadering by die Paleis van Nasies, die hoofkwartier van die W那reldgesondheidsorganisasie (WGO), as 'n aktiewe lid van die Internasionale Federasie van Mediese Studenteverenigings (IFMSA), wat 'n netwerk van 1,5 miljoen mediese studente verteenwoordig van 129 nasionale lidorganisasies oor 123 lande.

"Ek onthou hoe ek my aansoek voltooi het op 'n moltrein in Chicago verlede Desember tydens my elektiewe studie," onthou Hugo. ※Ek sou nooit kon droom dat ek gekies sou word as 'n afgevaardigde om die WHA by te woon nie."

Hy is daarna spesiale verlof van sy ortopedie-rotasie by die Worcester-hospitaal toegestaan, waar hy sy mediese studies voltooi as deel van die Ukwanda Sentrum vir Landelike Gesondheid-program van die US se Fakulteit Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe.

Kapasiteit bou en bemagtiging

"Die prim那re doelwit van my bywoning van die WHA was om betrokke te raak by beide die Youth PreWHA, georganiseer deur IFMSA, en die WHA," s那 Hugo. Hy verduidelik dat die Youth PreWHA dien as 'n internasionale kapasiteitsbou-inisiatief wat bestaan uit 'n werkswinkel wat gehou is in die dae voor die WHA.

"Hierdie geleentheid berei die IFMSA-afvaardiging voor om jeugperspektiewe op die ho?vlak globale gesondheidsbesluitnemingsforum te bepleit en te verteenwoordig," s那 hy. "Die Youth PreWHA poog om toekomstige gesondheidsleiers op te voed en te bemagtig, terwyl 'n samewerkende benadering tot jeugbetrokkenheid by die WHA bevorder word."

Tydens die vergadering kry IFMSA-afgevaardigdes 'n geleentheid om verklarings in amptelike sessies aan te bied, voorspraak maak vir die aanvaarding van resolusies, samewerkingsprojekte te bevorder, met sleutelbelanghebbendes te netwerk, veldtogte te inisieer, opvoedkundige werkswinkels by te woon en bewustheid oor 'n reeks gesondheidskwessies te kweek.

Hugo beskou die ervaring as van onskatbare waarde: ※My deelname aan die het die geleentheid gebied om met mediese studente van regoor die w那reld saam te werk en om met hooggeplaaste amptenare van die WGO, Internasionale Rooi Kruis en Rooi Halfmaanbeweging sowel as die Verenigde Nasies te kommunikeer.

"Hierdie ervaring het my diepgaande insigte en kennis van 'n bre? spektrum van onderwerpe gegee, insluitend universele gesondheidsdekking, antimikrobiese weerstand, tuberkulose-uitwissing, klimaatsverandering en besoedeling."

Hy voeg by: ※Aangesien tuberkulose vir meer as 'n dekade die hoofoorsaak van dood in die Wes-Kaap is, is my mediese en kliniese opleiding sterk daarop gefokus. Hierdie agtergrond het my in staat gestel om 'n unieke perspektief by te dra op 'n siekte wat minder in die ontwikkelde w那reld voorkom."

Toevallige ontmoeting

Hugo het ook 'n onvergeetlike oomblik buite die formele verrigtinge van die WHA beleef tydens sy besoek aan Gen豕ve. ※Terwyl ek van die Paleis van Nasies na ons verblyf saam met kollegas teruggekeer het, het ek 'n man opgemerk met 'n lapelspeld van die Suid-Afrikaanse vlag," s那 Hugo. ※Nadat ek aanvanklik verby hom gestap het, het ek besluit om terug te draai en myself voor te stel.

※Die man was mnr Thembela Ngculu, hoof van die Menseregte-eenheid by die Suid-Afrikaanse Permanente Sending in Gen豕ve. Alhoewel ek ietwat uitasem was van terughardloop, het ek myself voorgestel en is dadelik gegroet met die kenmerkende warmte en bekendheid van 'n mede-Suid-Afrikaner 每 'n werklik onbeskryflike gevoel."

Hugo se bywoning van die WHA was nie die eerste keer dat hy aan 'n internasionale mediese byeenkoms deelgeneem het nie. Verlede jaar het hy sy navorsing oor middelweerstandige wonde by die W那reldkongres oor Voorgraadse Navorsing aan die Universiteit van Warwick in die Verenigde Koninkryk aangebied.

Hugo het ook verskeie ander noemenswaardige prestasies opgelewer gedurende sy tyd as mediese student. In 2017 het hy die Rektorstoekenning vir Leierskap ontvang en in 2020 die Rektorstoekenning vir Dienslewering. In 2018/2019 het hy as 'n uitvoerende lid van die US se Studenteraad gedien.

Hugo se leierskapsvaardighede is ook wyer erken. Hy was vise-president van die Suid-Afrikaanse Mediese Studentevereniging in 2019/2020 en die eerste president van die Stellenbosch-afdeling van IFMSA in 2020/2021. In 2023 is hy met die News24 ※100 Young Mandelas"-toekenning vereer.

Hugo is trots daarop dat hy 'n passievolle voorstander vir menseregte en openbare gesondheid is. "Ek glo ek is gebore om te dien en is verbind tot die sorg van mense," s那 hy. "Elke individu moet die geleentheid h那 om 'n gesonde, waardige en vervullende lewe te lei."

Page Image:

Ter viering van Vrouemaand laat die Universiteit Stellenbosch (US) die kollig val op buitengewone studente en personeel op ons kampus wat hulle vir vroueregte en geslagsgelykheid beywer. Deur hulle toewyding en leierskap inspireer en bevorder hulle positiewe verandering. Rabia Abba Omar is ? navorser en kurator wat ? tweede meestersgraad aan die US doen terwyl sy as ko?rdineerder by die Frederik Van Zyl Slabbert-instituut (FVZS-instituut) vir Studenteleierskapontwikkeling werk. Sy is ? uitgesproke voorstander van geslagsgelykheid en vroueregte 每 haar huidige navorsing bekyk die artistieke uitbeelding van geweld teen vroue in Suid-Afrika.

Kan jy ons meer oor jou navorsingsveld vertel?

? Deurlopende tema van my navorsing is om sin te probeer maak van die verlede en hoe dit in die hede ontvou, en te kyk na hoe ons ons lewens/w那relde in die nadraai van geweld aanmekaar heg. Oor die algemeen hou ek daarvan om te dink aan/met die oseaan, geheue, feminisme, argiewe, geskiedenisse van verslawing, sosiale media en die geskiedenis van objekte.

In my huidige meestersgraad-navorsing as ? gesamentlike genoot van die Sentrum vir die Studie van die Nadraai van Geweld en die Soeke vir Reparasie aan die US en die Exeter-universiteit se Imagining Futures of Un/Archived pasts-projek, ondersoek ek ? denkwyse oor liggame as argiewe, asook hoe die werk van Gabrielle Goliath en Judith Mason die lang geskiedenis van geweld teen vroue in Suid-Afrika kunstig uitbeeld. Hierdie werk bring baie van die onderwerpe byeen wat ek geniet om na te vors 每 argiewe, feminisme, beliggaming en affek, geskiedenis van gewelddadige gebeurtenisse en visuele kunste. Die navorsing wat ek in my rol as die ko?rdineerder vir burgerskapbetrokkenheid by die Sentrum vir Studentelewe en -leer se Frederik Van Zyl Slabbert-instituut doen, maak my ook opgewonde. Ek kan navorsing doen hoe mense werk daarvan maak om ons w那reld deur die lense van sosiale geregtigheid, menseregte en demokrasie ? beter plek te maak.

Wat dink jy is die grootste struikelblokke vir die oplossing van geslagsgebaseerde geweld in Suid-Afrika?

? Onwilligheid om patriargale en vrouehaat-oortuigings wat die verkragtingskultuur in Suid-Afrika stu te verander en uit te daag is een van die grootste struikelblokke vir die oplossing van geslagsgebaseerde geweld. Deel hiervan is die afleer van hoe ons oor ander dink en met ander kommunikeer en om ander, nie-gewelddadige maniere van bestaan aan te leer. En dit kan wissel van die klein gedagtes oor mense wat ons nie uitdaag nie, soos om die manier waarop mense aantrek of optree te polisieer asof hulle 'daarvoor vra', tot die baie eksplisiete gewelddadige dade van verkragting en moord. As ons nie gaan veg teen ? gewelddadige kultuur wat die idee laat voortbestaan dat iemand weens hulle ras/klas/geslag/seksualiteit of hoe hulle aantrek of optree 'daarvoor vra' nie, sal ons nooit die stryd teen geslagsgebaseerde geweld in Suid-Afrika kan wen nie.

Hoe kan akademiese instellings die loopbane van vroue beter ondersteun en koester, veral in kampvegterrolle?

Myns insiens is daar twee duidelike aspekte. Eerstens is dit belangrik om jonger personeel te koester en dit sluit in die beskikbaarstelling van finansiering vir permanente poste wat aan jonger personeellede die vermo? gee om binne ? rol en omgewing te groei. Dit is onmoontlik om vroue se loopbane behoorlik te ondersteun en te koester as ons net korttermynkontrakte gaan kry. Tweedens moet kindersorg gratis aan alle personeellede beskikbaar gestel word (insluitend op alle nagraadse vlakke). Vroue behoort nie tussen die (dikwels) ongelyke gesinsorg-las wat op hulle geplaas word en hulle loopbane verskeur te voel wanneer hulle besluit om kinders te h那 nie. Voorts moet erkenning en ondersteuning verleen word aan die navorsingswerk van nie-akademiese personeellede, wat dikwels baie voorspraakwerk binne die universiteit doen.

Watter toekomsplanne en toekomstige projekte maak jou opgewonde?

Tans sien ek die meeste daarna uit om my meestersgraad te finaliseer en in te dien. Di谷 projek het my genoop om stadiger en versigtiger te dink oor hoe ons geweld en die lang geskiedenis van geslagsgebaseerde geweld in Suid-Afrika visueel (en in klank) verteenwoordig. Sodra ek dit ingedien en gegradueer het, wil ek graag my werk in akademiese en nie-akademiese formate publiseer.

Ek het drie projekte waarby ek so gou moontlik moet uitkom! Die een is as medeskrywer van ? hoofstuk vir ? komende boek oor #FeesMustFall en die ander is ? hoofstuk oor die Real Housewives of South Africa-reeks vir ? bundel van die Burning Down the House-konferensie. Ek wil ook aan die Imagining Futures of Un/Archived Pasts-projek teruggee deur ? paar bevindinge van my meestersgraad tot di谷 bewaarplek by te dra.

Hoe vier jy Vrouedag en Vrouemaand?

Hierdie Vrouemaand is ek baie opgewonde oor ons jaarlikse FVZS-erelesing 每 ek gaan die gesprek tussen die spreker en Nobelpryswenner Tawakkol Karman en prof Cheryl Hendricks, Uitvoerende Direkteur van die Instituut vir Geregtigheid en Versoening aan die US, modereer. Namatai Kwekweza, wat die eerste Kofi Annan NextGen Democracy-prys gewen het, sou ons tweede spreker vir die lesing gewees het, maar sy word deur haar werk as ? menseregte-kampvegter in Zimbabwe besig gehou en kan nie nou hier wees nie. Ek is ook opgewonde dat vanjaar se FVZS-erelesing deel vorm van die 6de Internasionale Jeugdenkskrum en Nobel-simposium, die eerste internasionale jeugdenkskrum op die vasteland, en dat die FVZS-instituut ? vennoot in die projek is. In my laaste week van Augustus gaan ek by baie inspirerende vroue leer en saam met hulle werk.

Wat beteken ? balans tussen werk en die lewe vir jou en hoe bereik jy dit?

My navorsing en my 'alledaagse' lewe vloei dikwels ineen 每 dit blyk dat hulle te nou verwant, te belangrik en te persoonlik is vir ? duidelike skeidslyn. Die grootste les wat ek geleer het, is dat om elke dag ? bietjie op te daag beter is as om glad nie op te daag nie. Dit geld ook my persoonlike sorg en di谷 van die mense in my lewe. Ek voeg elke dag iets op my doenlysie by wat belangrik vir my is 每 soms is dit iets so eenvoudig soos om oor middagete te stap en ? croissant te gaan koop, of om doelbewus tyd te maak om vir ? vriend sop te maak wanneer hulle siek is.

FOTO: Stefan Els

Page Image:

??Lees die volle artikel in Engels.

Page Image:

Prof Yin-Zhe Ma van die Departement Fisika in die Fakulteit Natuurwetenskappe aan die Universiteit Stellenbosch (US) het Dinsdag 13 Augustus 2024 sy intreerede gelewer. Die titel van sy lesing was "Die ontrafeling van die heelal se geheime".

Ma, die bekle?r van die leerstoel in Berekeningsastronomie aan die US, het met die Afdeling Korporatiewe Kommunikasie en Bemarking gesels oor hoe hy innoverende waarnemingsmetodes en berekeningsinstrumente gebruik om ons begrip van die fundamentele wette van die heelal te verdiep en die raaisels daarvan te ontrafel.

Vertel ons meer oor jou navorsing en waarom jy in hierdie spesifieke vakrigting begin belangstel het.

My navorsing handel oor die oerknalteorie van die heelal en die waarnemingstoetse daarvan. Die oerknalteorie is die idee dat die heelal ongeveer 13,8 miljard jaar gelede uit 'n baie warm en digte begin ontstaan het en sedertdien aanhou uitbrei.

Ek het as 'n tweedejaar-voorgraadse student aan die Nanjing Universiteit in Jiangsu, China in hierdie onderwerp begin belangstel terwyl ek na 'n baie interessante seminaar deur prof Tan Lu geluister het oor neutrino's (klein, elektries neutrale deeltjies wat in verskillende prosesse soos die son se energieproduksie en gedurende radioaktiewe verval geproduseer word), donker materie (onsigbare dinge in die ruimte wat nie lig of energie uitstraal nie, maar help om sterrestelsels bymekaar te hou vanwe? hulle swaartekrag), en donker energie ('n geheimsinnige krag/energie wat die uitbreiding van die heelal mettertyd versnel het).

Ek het van toe af geweet dat dit die vakgebied vir my was, want die heelal is die grootste ding waaraan jy ooit kan werk. Ek het uiteindelik my PhD in sterrekunde (die wetenskaplike studie van alles in die heelal buite die aarde se atmosfeer, insluitend sterre, planete, sterrestelsels en ander hemelse voorwerpe en verskynsels) aan die Instituut vir Sterrekunde by die Universiteit van Cambridge behaal.

Hoe sal jy die relevansie van jou werk beskryf?

Ek sou s那 my werk is relevant sover as wat dit ons nuuskierigheid oor die lug, die natuur, die fundamentele wette van die heelal en die aard van donker energie en donker materie betref. Ons is immers moontlik net een van vele spesies in die kosmos. Daar kan tonne ander intelligente spesies daar buite wees, maar te ver om met ons kontak te maak. Sterrekunde is die kennis van al hierdie intelligente spesies. As hulle byvoorbeeld in ons Melkweg woon, kan hulle ook besef dat ons om die middel van 'n bult van alle sterre wentel waar daar 'n supermassiewe swart gat is. In daardie sin is dit dus baie relevant vir alle intelligensie in die kosmos.

In watter mate help innoverende waarnemingsmetodes en berekeningsinstrumente ons om die geheimenisse van die heelal te ontrafel?

Hulle help baie. Ons kry die meeste van ons inligting oor die kosmos deur waarnemings. Waarnemingsinstrumente en die berekeningsvermo? om die data te ontleed, is dus die sleutel om hierdie onderwerp te bevorder.

Op grond van jou navorsing, waarom is dit so belangrik om in sterrekunde en astrofisiese navorsing en infrastruktuur te bel那?

Deur in so 'n gesofistikeerde vakgebied te bel那, kan dit die grense van menslike kennis verskuif en mense ondenkbare vrae laat vra. Dit kan ook nuwe tegnologie? en innovasies op so 'n manier dryf dat dit mense se lewens bevoordeel.

Ons het almal al gehoor van die oerknalteorie. Wat is van die merkwaardigste prestasies en mees unieke uitdagings wat op hierdie gebied ervaar word?

Daar is inderdaad baie prestasies. Dit sluit die akkurate voorspelling van 'n oeroorvloed van ligelemente, die voorspelling van die mikrogolfagtergrondstraling wat in ho? presisie geverifieer is, en die voorspelling van grootskaalse sterrestelselvorming en -groepering in om maar net 'n paar te noem.

Daar is natuurlik ook unieke uitdagings. Die aard van donker materie, donker energie, neutrinomassahi?rargie, oerlitiumoorvloed en die fisiese aard van inflasie, ensovoorts is steeds raaisels van die heelal. Maar namate waarnemings verbeter, kan ons hierdie raaisels geleidelik ontrafel.

Wat is sommige van die waarnemingsverkennings wat vir die volgende dekade aan die voorfront van kosmologie beplan word?

Verskeie grense kan voorsien word. Die een handel oor die aard van donker materie, want daar is talle diepgaande ondersoeke, asook direkte en indirekte naspeurings in baie dimensies in ons soeke na donker materie. My navorsingsgroep werk daaraan om Suid-Afrika se MeerKAT-teleskoop te gebruik om na Axion-donker materie en Axion-agtige donker materie te soek, asook s??wak-interaksie massiewe deeltjies (WIMP), wat kandidate van donker materie met verskillende massas is. Die Universiteit Stellenbosch bel那 ook in die Paarl-Afrika Ondergrondse Laboratorium (PAUL) wat ook na die donkermaterie-afnamesein sal soek.

Die ander grens is die epog van herionisering, wat die kritieke tydperk is (ongeveer 150 miljoen tot 1 miljard jaar n芍 die oerknal) toe die eerste sterre en sterrestelsels straling gevorm en uitgestraal het wat die omliggende waterstofgas ge?oniseer het, wat die heelal deursigtig gemaak het vir lig. My span is baie betrokke by die Hydrogen Epoch Reionization Array (HERA), 'n eksperiment wat daarop gemik is om die sein van hierdie epog te meet.

Jy is reeds baie jare in die uitdagende ho?ronderwysomgewing. Hoe bly jy gemotiveerd wanneer dinge moeilik raak?

Ek dink glad nie dit is so uitdagend nie, dit is nogal lekker om eerlik te wees! Daar is baie studente in hierdie land wat baie potensiaal het en dit waardig is om intellektueel opgevoed en ontwikkel te word. Die belangrikste ding wanneer ons studente kies, is om na intellektuele meriete en vermo?ns te kyk, ongeag ander faktore. Omdat ons 'n ontwikkelende land is, kan ons nie bekostig om talentvolle denke te verloor nie. Ek glo elke talentvolle mens is 'n aanwins vir hierdie land.

Watter aspekte van jou werk is vir jou die lekkerste?

Wanneer ek vir die eerste keer 'n paar vergelykings aflei of my rekenaarkode gebruik om nuwe resultate te kry, is ek baie gelukkig. Ek voel sommige van die natuur se geheime word eers in daardie stadium aan my geopenbaar, wat verstommend, opwindend en vervullend is. Wat ek gewoonlik doen, is om 'n lang wandeling buite te neem, dikwels in die park, terwyl ek die resultate wat ek pas gevind het, oorweeg terwyl ek deur die vo?ls se sang, vars lug en rustigheid van die bome omring word en my onderbewussyn die geleentheid gee om te dink. Dan keer ek terug na my kantoor, maak my boek of rekenaar oop en kyk of die resultate "nog daar" is (verifieer my resultate). Ek geniet hierdie proses 每 die "krag" om die natuur te begryp is iets wat my regtig fassineer.

Vertel ons iets opwindends oor jouself wat mense nie sou verwag nie.

Ek was gelukkig genoeg om 26 lande te besoek, insluitende baie lande wat mense nie gewoonlik besoek nie. As jy meer oor 'n paar eksotiese plekke wil weet, is jy welkom om met my te gesels.

Wat doen jy in jou vrye tyd?

Ek het eintlik nie veel vrye tyd nie! Maar ek is van plan om my pas bietjie te verslap en iets van Stellenbosch se sosiale lewe te geniet. Ek beplan ook om binnekort Afrikaans te begin leer sodat ek my man kan staan wanneer ek in die geselskap van Afrikaanssprekendes is.

Page Image:

Terwyl ons Vrouemaand vier, moet ons ook besin oor die vordering wat ons vrouerugbyspelers maak en die verskillende uitdagings wat hulle in die gesig staar. Ons kan slegs deur kollektiewe inspanning en onwrikbare toewyding 'n toekoms bou waar vrouerugby nie net floreer as 'n simbool van vooruitgang en gelykheid nie, maar ook erken, gevier, gekoester en vurig verdedig word. S車 skryf dr Jocelyn Solomons van die Departement Oefening, Sport en Leefstylgeneeskunde in ? meningsartikel vir die Cape Times.

• Lees die vertaalde weergawe van die artikel hier onder of klik hier vir die stuk soos geplaas.

Jocelyn Solomons*

Terwyl ons Vrouemaand vier, moet ons ook besin oor die vordering wat ons vrouerugbyspelers maak en die verskillende uitdagings wat hulle in die gesig staar. Onlangse prestasies, soos die Vrouebokke wat hulle derde Rugby Afrika-vrouebeker gewen het en die Suid-Afrikaanse vroue-sewesspan wat in die 11de plek by die Olimpiese Spele in Parys ge?indig het, is prysenswaardige prestasies.

Daar was die afgelope sewe jaar merkwaardige groei en internasionale ontwikkeling in die sport, wat op 'n groot verskuiwing na die erkenning van vrouestemme op die w那reldverhoog dui. Hoewel dit prysenswaardig is, is daar steeds 'n dringende behoefte aan voortgesette vordering, veral in vrouerugby in Suid-Afrika.

Die voortdurende, en ietwat onregverdige, vergelykings van vrouerugbyspelers met hulle manlike eweknie?, soos die Blitsbokke wat die bronsmedalje in Parys gewen het, beklemtoon 'n behoefte aan dieper erkenning en ondersteuning vir vrouerugby. Hierdie vergelykings weerspie?l ook 'n verouderde ideologie in die samelewing wat diep gewortel is in apartheid se nalatenskap, veral in persepsies van geslagsrolle en sport wat tradisioneel deur mans oorheers is, soos rugby. Geen wonder die tempo van transformasie in vrouerugby in Suid-Afrika bly stadig nie.

My onlangse doktorale studie aan die Universiteit Stellenbosch het belanghebbers se persepsies oor die status van vrouerugbyontwikkeling in die land ondersoek. Dit het die sport se kompleksiteite ondersoek en sleutelhindernisse en fasiliteerders ge?dentifiseer deur te fokus op 1) ons land se historiese, sosio-ekonomiese en kulturele konteks, 2) die afrigter-atleet-verhouding en 3) doeltreffende afrigting.

Die studie beklemtoon 'n kommerwekkende werklikheid: Terwyl die onlangse groei van vrouerugby vooruitgang buite die nalatenskap van apartheid simboliseer, bly verouderde geslagsrolle en kulturele ideologie? voortbestaan. Dit laat 'n kritiese vraag ontstaan: As spelers se eie gesinne sukkel om hulle rugbyaktiwiteite ten volle te ondersteun, hoe kan ons verwag dat die land die sport sal omarm en daarin bel那? Ons moet die subtiele 谷n openlike maniere waarop die samelewing tot hierdie probleem bydra, erken en aanspreek. Dit is duidelik in die vele opmerkings wat manlike en vroulike spanne vergelyk, die strukturering van gimnasiums waar gewigsoefeningareas op mans, en kardio-areas of oefenaktiwiteite op vroue gerig is, en in die bewuste keuse om nie na 'n vrouewedstryd wat as voorloper vir die manswedstryd dien, te kyk nie.

Die rol wat die media in die vorming van openbare narratiewe speel, vererger hierdie ingewortelde vooroordele nog meer. Mansspelers word gereeld uitgevra oor hulle statistieke en fisieke voorbereiding, terwyl vrouespelers dikwels bevraagteken word oor hulle persoonlike reise en emosionele reaksies op wedstryduitkomste. Hierdie ongelykheid be?nvloed nie net die publiek se persepsie nie, maar versterk ook die ongelyke finansi?le steun vir vrouerugby. Om die sport werklik te bevorder, moet ons hierdie vooroordele tromp-op konfronteer en 'n billiker omgewing kweek wat vroue se bydraes op en van die rugbyveld af respekteer en waardeer.

My navorsing werp ook lig op die afrigter-atleet-verhouding, wat noodsaaklik is vir spelerontwikkeling en prestasie. Die rol van 'n afrigter strek verder as die oefenveld. Afrigters word in die diepkant ingegooi en doen meer as wat van hulle op die veld verwag word 每 hetsy dit beteken om vervoer na en van oefensessies te re?l of om te verseker dat 'n speler die nodige hulp n芍 'n besering ontvang. Spelers wat aan my studie deelgeneem het, het opgemerk dat positiewe afrigter-atleet-verhoudings deur gedeelde doelwitte, die smee van 'n emosionele band en soortgelyke waardes gekenmerk word.

Aanbevelings sluit in die verskaffing van konstruktiewe terugvoer, die aanpassing van afrigtingstrategie? om by die leerstyle van spelers te pas, en die erkenning van geslagsverskille waar toepaslik. Hierdie bevindings, hoewel dit miskien binne die konteks van mansrugby bekend is, beklemtoon belangrike oorwegings vir die ontwikkeling van afrigtingsraamwerke wat aangepas is vir die kompleksiteite en uitdagings van vrouerugby. Daarbenewens het die studie diep in doeltreffende afrigtingstrategie?, soos verwoord deur afrigters en spelers, gedelf, wat die belangrikheid van duidelike kommunikasie, praktiese en teoretiese uiteensettings van die spel se tegniese aspekte en geslagsbewuste interaksies beklemtoon. Spelers waardeer waardegebaseerde afrigting, eenvoud en positiewe versterking.

Nog 'n rede waarom vrouerugby tweede viool speel, is omdat baie vrouespelers in 'n laat stadium 每 dikwels op ho?rskool of universiteit 每 aan rugby bekendgestel word of uit verskillende sportagtergronde kom. Hierdie spelers se harde werklikheid is dat hulle 'n paar maande se oefenkampe en intensiewe voorbereiding ondergaan voordat daar van hulle verwag word om uitsonderlik teen toprugbylande te presteer.

Afrigters word op hulle beurt met die dubbele verantwoordelikheid belas om ontwikkeling 谷n ho? prestasie gelyktydig te bevorder. Dit laat 'n kritiese vraag ontstaan: Wie plaas ons op die pad na mislukking? Daar is 'n behoefte om afrigtersopleiding en -ontwikkeling te heroorweeg om die afrigters beter te ondersteun, en om ook die oorgang van spelers te verbeter sodat hulle in staat is om ervare lande soos Engeland, Ierland en Nieu-Seeland die stryd aan te s那. Om die volhoubaarheid van vrouerugby in Suid-Afrika te verseker, moet belanghebbers die bestaande speler- en afrigterontwikkelingsmodelle ondersoek. Voldoen hulle werklik aan die behoeftes van die afrigters en spelers? Wat kan n車g gedoen word om afrigtersopleiding en -ontwikkeling te bevorder?

Die bevindinge van my studie beklemtoon die noodsaaklikheid van introspeksie oor ons rolle as 'n samelewing en belanghebbers in vrouerugby, veral in die konfrontasie en aftakeling van voortdurende verouderde ideologie?. Om hierdie uitdagings die hoof te bied, is 'n fundamentele verskuiwing nodig in hoe ons vrouerugby waarneem en bevorder 每 insluitende die afbreek van verskanste geslagstereotipes in elke aspek van die lewe en die versekering van billike mediaverteenwoordiging om die sport se sigbaarheid en geloofwaardigheid te verhoog. Die verbetering van afrigtingspraktyke en die ontwikkeling van pasgemaakte afrigtingsprogramme is ook noodsaaklik vir langtermynsukses. Ons het 'n volgehoue verbintenis tot inklusiwiteit wat in tasbare optrede weerspie?l word, en nie net woorde nie, nodig om Suid-Afrikaanse vrouerugby te bevorder nie. Belanghebbers moet verder gaan as korttermynvieringe en daarop fokus om blywende verandering te skep.

Hierdie navorsing dien as 'n padkaart, wat alle betrokkenes 每 afrigters, spelers, administrateurs en ondersteuners 每 aanmoedig om aktief struikelblokke uit die weg te ruim, in die spel en omvattende ontwikkeling te bel那 en vrouerugby met dieselfde entoesiasme en hulpbronne as die mansspel te ondersteun. Ons kan slegs deur kollektiewe inspanning en onwrikbare toewyding 'n toekoms bou waar vrouerugby nie net floreer as 'n simbool van vooruitgang en gelykheid nie, maar ook erken, gevier, gekoester en vurig verdedig word.

• Foto deur Carel Stander.

*Dr Jocelyn Solomons is 'n junior dosent in die Departement Oefening, Sport en Leefstylgeneeskunde by die Universiteit Stellenbosch (US), en spesialiseer in vrouesport, veral vrouerugby. Hierdie artikel is gedeeltelik op haar onlangse doktorale proefskrif in Sportwetenskap by die US gegrond.

Page Image:

Terwyl ons tydens Vrouemaand die vordering wat met geslagstransformasie in die samelewing gemaak is vier, moet ons ons ook daartoe verbind om die stereotipes uit te daag wat mans en vroue tot uitgediende rolle beperk en ons vordering na ? werklik gelyke samelewing belemmer. Ons het ? gemeenskap nodig waar rolle nie deur geslag gedefinieer word nie, maar deur persoonlike keuse en vermo?ns, en waar mans en vroue die verantwoordelikhede en vreugdes van beide die huis- en werklewe gelyk kan deel. D?t is die mening van dr Stefani du Toit van die Instituut vir Gesondheidsnavorsing oor Lewensverloop in ? artikel vir die Daily Maverick.

• Lees die vertaalde weergawe van die artikel hier onder of klik hier vir die stuk soos geplaas.

Stefani du Toit*

Terwyl ons Vrouemaand vier, is dit baie belangrik om na te dink oor die beduidende vordering wat ons met geslagstransformasie in die samelewing gemaak het. Ons het ? lang pad gestap sedert die 1960's, toe gewilde tydskrifte artikels gepubliseer het oor hoe om ? beter huisvrou te wees en die stereotipe van die ※swak" vrou laat voortduur het. Dit was ? weerspie?ling van ? patriargale persepsie dat vroue in die 'vroulike' en 'huishoudelike' sfeer hoort en minder bevoeg is om aan ekonomiese aktiwiteite deel te neem.

Vandag het die narratief rondom geslagsrolle ? beduidende transformasie in baie omgewings ondergaan. Jong meisies word al hoe meer geleer dat hulle aspirasies veel verder as tradisionele rolle kan strek. Hulle word aangemoedig om te droom van ? toekoms met eindelose moontlikhede: ※Jy kan ? dokter, ? wetenskaplike of selfs ? uitvoerende hoof word."

Hierdie boodskap dui op ? drastiese wegbreek van die verwagtinge van die verlede en ? verskuiwing na die bemagtiging van vroue om ambisieuse loopbane en persoonlike doelwitte na te streef 每 terreine wat voorheen hoofsaaklik vir mans bestem was. Hulle word aangemoedig om hulleself as gelykes te sien.

Ondanks hierdie vooruitgang is die reis na ware geslagsgelykheid steeds nie voltooi nie. Die realiteit vir baie vroue w那reldwyd, insluitende in Suid-Afrika, is dat selfs al vorder hulle in verskeie professionele gebiede of blink hulle uit op gebiede wat tradisioneel deur mans oorheers is, hulle steeds die onbillike las van kindersorg en huishoudelike verantwoordelikhede dra.

In die meeste huishoudings word daar steeds van vroue verwag om die huis te bestuur, kinders te versorg en hierdie pligte met hulle professionele lewe te balanseer. Hierdie tweeledige verwagting duur voort en dui op ? kritieke leemte in ons benadering tot geslagstransformasie. Ofskoon daar ? drastiese verandering was in die verwagtinge van vroue om tot huishoudelike inkomste by te dra en aan ekonomiese aktiwiteite deel te neem, bly die verwagtinge van hoe mans tot huishoudelike en kindersorg-verantwoordelikhede behoort by te dra agterwe?.

Ter illustrasie verskil samelewingsverwagtinge dikwels aansienlik tussen geslagte wanneer dit kom by die balansering van werk- en gesinsverantwoordelikhede. Mans word byvoorbeeld selde oor kindersorg gepols wanneer hulle werksverantwoordelikhede aanvaar wat reis of lang ure vereis. Daarenteen word vroue in soortgelyke situasies gereeld gepeper met vrae, of selfs kritiek, oor wie in hulle afwesigheid vir hulle kinders gaan sorg. Hierdie ongelykheid benadruk die voortgesette dubbele standaarde in die samelewing se beskouing van die rol van mans en vroue.

Dit bring ons by ? beduidende dilemma: Terwyl vroue aangemoedig word om ho?vlak-loopbane en hulle professionele ambisies na te jaag, word hulle steeds hoofsaaklik as die prim那re versorgers beskou. Hierdie persepsie plaas ? onbillike las op hulle, naamlik dat hulle beide omvattende versorgingsverantwoordelikhede 谷n hulle loopbane moet bestuur. Hierdie tweeledige verpligting beperk hulle vermo? aansienlik om op gelyke voet met manlike kollegas in dieselfde beroepsvelde mee te ding.

Vir elke uur wat ? man in Suid-Afrika tot onbetaalde versorgingswerk bydra, insluitende kindersorg, dra vroue agt ure by. Onlangse studies, insluitend die Verenigde Nasies se COVID-19 Rapid Gender Assessment vir vroue in Suid-Afrika, het aan die lig gebring dat die geslagsgaping met betrekking tot tyd wat aan versorgingswerk gewy word, sedert die aanvang van die 肆客足球-pandemie vergroot het.

W那reldwyd verrig vroue 75% van die onbetaalde werk 每 meer as drie keer meer as die gemiddelde man 每 wat hulle tyd vir ontspanning en ekonomiese aktiwiteite drasties beperk. Die pandemie het weer eens die aandag op vroue se onbillike kindersorglas gevestig en die dringende behoefte benadruk om geslagsnorme in die huishouding 谷n die bre?r samelewing te hervorm.

Om geslagsdinamika werklik te transformeer moet ons fokus verder as net vroue strek en mans insluit. Die transformasie van die rolle van vroue in die samelewing kan nie plaasvind sonder om die rolle van mans op soortgelyke wyse te transformeer nie.

Besprekings oor geslagstransformasie konsentreer dikwels hoofsaaklik op hoe vroue se rolle moet ontwikkel om hulle insluiting in die ekonomie en die private sektor te verbeter. Maar soos wat vroue meer by ekonomiese aktiwiteite betrokke raak, skep dit ? gaping in kinder- en huishoudelike sorg. Dit is derhalwe van kardinale belang om die tradisionele persepsies van mans uit te daag en samelewingsbeskouings oor hulle rolle in huishoudings en die bre?r samelewing te transformeer. In ons strewe om tradisionele norme te herdefinieer behoort pa's met gelyke betrokkenheid die norm te wees, nie die uitsondering nie.

Om werklik die transformasie van geslagsrolle te ondersteun, veral di谷 van mans, moet beleid en wetgewing ontwikkel om hierdie verandering te fasiliteer. Dit is veral waar in die werkplek, waar beleide oor kindersorg mans dikwels uitsluit en hulle verhinder om tot kindersorgverantwoordelikhede by te dra. Die Australiese joernalis en kommentator Annabel Crabb som dit goed op: ※Waarom, n芍 al hierdie dekades van veldtogte, hervorming, navorsing en besinning oor die beste manier om vroue 赤n die werkplek te kry, vat dit ons so lank om te besef die belangrikste volgende stap is hoe om mans daar 迆赤t te kry?"

? Beduidende stap om hierdie doelwit te bereik is om manlike betrokkenheid by kindersorg uit die staanspoor te bevorder deur beter voordele vir pa's in werking te stel. Studies het getoon dat indiensnemingsyfers van vroue in die private sektor ho?r in lande met verpligte vaderskapsverlof is. In Suid-Afrika kry pa's slegs tien dae ouerskapsverlof. Dit versterk die uitgediende idee dat 'kindersorg vroue se werk is' subtiel.

Die bereiking van ware gelykheid tussen ma's en pa's in Suid-Afrika behels meer as net die inwerkingsteling van geslagsneutrale beleide; dit vereis ? kulturele verskuiwing na samewerking tussen ouers. Wetgewing en beleid kan net soveel doen om die situasie reg te stel. Dit is noodsaaklik dat gesinne, individue en werkplekke persoonlike en strukturele hervormings nastreef om die ekonomiese bemagtiging van vroue te bevorder. Dit sluit in die transformasie van geslagsnorme oor sorg en die skep van werkplekke wat ma's 谷n pa's ondersteun.

Terwyl ons tydens hierdie Vrouemaand die vordering vier wat gemaak is, moet ons ons ook daartoe verbind om die stereotipes uit te daag wat mans en vroue tot uitgediende rolle beperk en ons vordering na ? werklik gelyke samelewing belemmer. Ons het ? gemeenskap nodig waar rolle nie deur geslag gedefinieer word nie, maar deur persoonlike keuse en vermo?ns, en waar mans en vroue die verantwoordelikhede en vreugdes van beide die huis- en werklewe gelyk kan deel.

Kom ons vier nie net vroue se prestasies nie, maar neem ook aktief deel aan besprekings en aksies wat mans by die reis na geslagsgelykheid insluit. Die transformasie wat ons in die samelewing nastreef, moet ? meer inklusiewe, billike w那reld vir almal oor generasies heen bevorder, en herdefinieer wat dit beteken om ? vennoot en ? ouer te wees in ? samelewing wat waarde aan gelykheid op elke terrein heg.

*Dr Stefani du Toit is ? senior navorser by die Instituut vir Gesondheidsnavorsing oor Lewensverloop aan die Universiteit Stellenbosch. Sy skryf in haar persoonlike hoedanigheid.

Page Image:

Ter viering van Vrouemaand laat die Universiteit Stellenbosch (US) die kollig val op buitengewone studente en personeel op ons kampus wat hulle vir vroueregte en geslagsgelykheid beywer. Deur hulle toewyding en leierskap inspireer en bevorder hulle positiewe verandering. Thandile Ngxikwe is die voorsitter van die Verenigingsraad by die US en is tans besig met 'n Nagraadse Diploma in Volhoubare Ontwikkeling. Danksy die inspirasie van haar ouers se aktivisme, is Ngxikwe 'n dinamiese studenteleier wat baie tyd en energie spandeer om bewustheid te skep oor kwessies wat vroue en meisies raak.

Vertel ons 'n bietjie meer oor jou kinderjare en opvoeding en hoe dit jou passie vir sosiale geregtigheid en aktivisme be?nvloed het?

Ek het saam met albei my ouers in 'n omgewing grootgeword waar ek altyd aangemoedig is om te droom en dapper te wees. My ouers was aktiviste in die vroe? 1980's, so politiek is altyd in my huishouding bespreek en dit het my ook in politiek laat belangstel. Soos ek ouer word, is dit die politiek van my identiteit en bestaan in ons samelewing wat my passie vir aktivisme be?nvloed.

Hoe het jy by studenteleierskap by die US betrokke geraak?

Ek het nie geakkommodeer en ingesluit gevoel in die kampusruimte ten opsigte van die kultuur en sommige praktyke nie. Ek wou in studenteleierskap wees sodat ek tot die verandering van die kultuur kon bydra om meer inklusief te wees vir swart meisies soos ek. In die begin was dit moeilik om 'n voet in die leierskapsdeur te kry, veral binne die koshuisomgewing, omdat ek gesien is as ietwat van 'n vuurvreter en my aktivisme hoofsaaklik oor die Swart ervaring gaan. Ek dink my vrymoedigheid het my eweknie? bang gemaak dat ek die ruimte sou radikaliseer, wat 'n bevooroordeelde aanname was. Om die balans tussen my groot persoonlikheid, my vermo?ns en my sterk politiek te vind en te bemeester, was een van die grootste uitdagings wat ek binne studenteleierskap ondervind het.

Wat is van die invloedrykste inisiatiewe of veldtogte waarvan jy al deelgeneem het, veral di谷 wat verband hou met geslagsgebaseerde geweld (GBG)?

Ek was deel van die leierskap en organisering van die GBG-betogings in 2019 en 2020 op kampus en in Kaapstad. Ek werk saam met die organisasie P2P (Post2Parliament) en ons het 'n paar suksesvolle geldinsamelings- en bewusmakingsinisiatiewe geloods waar ons goed saam met organisasies soos die Uyinene-stigting en die V&A Waterfront gewerk het. Ons het die Wetsontwerp op die Nasionale Raad teen Geslagsgebaseerde Geweld bepleit, wat 'n voortdurende poging is om te verseker dat dit goed ge?mplementeer word. Ek is ook deel van Anti-GBV SA, 'n organisasie wat daarop gemik is om die aktivismepogings van ander organisasies soos #TotalShutDown te laat herleef deur saam met organisasies en regeringsentiteite soos die Departement van Vroue, Jeug en Persone met Gestremdhede te werk om te beplan hoe anti-GBG-verminderingsbeleide beter ge?mplementeer kan word.

Het jy vroulike rolmodelle of vroue wat as mentors vir jou opgetree het?

My grootste rolmodelle is mama Winnie Mandela en Brenda Fassie (my ma is natuurlik die clich谷-antwoord, maar sy is tussen hierdie wonderlike vroue). Hierdie vroue se krag en moed spoor my aan om net so dapper te leef soos hulle dit gedoen het in 'n tyd toe dit nie aanvaarbaar was nie, veral nie vir swart vroue nie. Hulle is pragtige swart vroue wat my inspireer om my drome na te jaag en in my waarheid te leef. Ek het by die Universiteit ook 'n paar wonderlike vroue ontmoet. Dr Uhuru Phalafala staan vir my uit as mentor danksy die manier hoe sy my potensiaal kon raaksien en my kon help om daardie potensiaal te koester.

Hoe handhaaf jy 'n balans tussen jou akademiese verantwoordelikhede en jou aktivismewerk?

Dit is 'n voortdurende stryd wat ek al by sommige geleenthede verloor het! Omdat ek my hande vol het met studenteleierskap, aktivisme en die ontvouing van die lewe, het my akademie swaargekry omdat ek dit nie altyd kon prioritiseer nie. Die bestuur van hierdie balans het mettertyd en deur ervaring verbeter. Ek offer my slaaptyd op, want ek het al die ure nodig wat ek kan kry om te verseker dat ek by alles kan uitkom (wat nog steeds nie altyd moontlik is nie).

Watter stokperdjies of belangstellings geniet jy afgesien van jou aktivisme en akademiese strewes?

Ek is baie lief daarvoor om buite te wees en nog meer as dit goeie weer en warm is. Ek geniet 'n mooi dag deur te gaan stap of te draf of om 'n nuwe restaurant saam met my vriende en familie uit te toets. Ek is baie lief vir musiek en dans en ek geniet dit ook om te lees.

Hoe ontspan en sien jy om na jou eie welstand gegewe die emosioneel-veeleisende aard van jou werk in maatskaplike geregtigheid en GBG-voorspraak?

Ek is baie bevoorreg om deur my gemeenskap gedra en ondersteun te word in al my werksaamhede. My vriende en familie het my ruimte gegee om te uiting te gee aan my gevoelens en te huil oor al die uitdagings wat ek in hierdie werk ervaar. Ek praat daaroor in terapie, en ek hou dagboek net sodat ek altyd ook na myself omsien. Musiek help ook baie.

Wat is jou akademiese en aktivisme-doelwitte vir die toekoms?

Dit is 'n groot vraag met 'n groot antwoord, veral omdat ek soveel belangstellings in verskeie dinge het! Ek vertrou al die magte wat oor my gestel is om my na die beste pad te lei ten opsigte van die rigting wat ek van hier af moet inslaan. Een ding wat ek wel weet, is dat ek klaar is met studenteleierskap na hierdie jaar, en ek sal waarskynlik ook my meestersgraad deeltyds doen.

FOTO: Stefan Els

Page Image:

Mienke Knipe het die vrugte van haar harde werk gepluk toe sy by die Departement van Wetenskap en Innovasie (DWI) se gesogte Suid-Afrikaanse Vroue in Wetenskap-toekennings (SAWiSA) vereer is. Knipe, ? doktorale student in vervoerekonomie (Fakulteit van Ekonomiese end Bestuurwetenskappe (EBW) van die Universiteit Stellenbosch (US)), het haar toekenning op Donderdag 15 Augustus 2024 by ? spoggeleentheid in Mbombela, Mpumalanga, ontvang.

Knipe het ? Esther Mahlangu-genootskap vir doktorale studies van die DWI ontvang.

Die jaarlikse Vroue in Wetenskap-toekennings vier vroue wat uitblink in wetenskap, tegnologie, ingenieurswese en wiskunde (oftewel STEM), profileer vroue-wetenskaplikes en -navorsers wat as rolmodelle vir jonger vroue dien en moedig diegene aan wat hulle loopbane as navorsers en wetenskaplikes begin en dan STEM-verwante beroepe volg. Geregistreerde meesters- en PhD-studente kan beurse vir hulle studies verower op gebiede wat wissel van inheemse kennisstelsels tot astronomie.

Knipe het ? doktorale genootskap ontvang vir ? navorsingsprojek wat die ekonomiese rol van vervoer kwantifiseer. Sy s那 om te weet in watter mate verkorte reistyd, laer reiskoste en beter toegang tot vervoer ekonomiese aktiwiteit op ? subnasionale vlak vergemaklik, verskaf motivering vir, seleksie van en prioritisering van staatsgefinansierde vervoerbeleggings. Die verkleining van die kennisgaping kan tot regverdiging vir groter staatsgefinansierde vervoerinvestering lei.

※Ek voel bemagtig om meer navorsing oor vervoerekonomie/-beplanning te doen, te versprei en te inspireer. Die vervoerbedryf word deur mans oorheers. Die minister van vervoer, Barbara Creecy, het trouens onlangs bekend gemaak dat slegs 22% van Suid-Afrikaners in die vervoerbedryf vroulik is.

※Die statistieke oor mense met ? gestremdheid in die vervoerbedryf (soos ek) is selfs swakker. Geleenthede wat erkenning aan vroue in vervoer deur inisiatiewe soos SAWiSA verleen, inspireer dus hopelik meer jong vroue met en sonder gestremdhede om hulle plek by ? manlik oorheerste tafel in te neem.

※Met prysgeld van nagenoeg R100 000 bied hierdie genootskap die geleentheid om vervoerverwante idees, -uitdagings en -oplossings op internasionale platforms via publikasies en konferensies te deel met die doel om met ander uit multidissiplin那re velde saam te werk."

Knipe se navorsingsuitset is gebruik om kommentaar te lewer op die konsepbeleid oor Suid-Afrika se Nasionale Openbare Vervoersubsidie. Hierdie beleid het ten doel dat pendelaars se reiskoste nie meer as 10% van hulle inkomste moet bedra nie. Suid-Afrikaners bestee byna dubbeld soveel. ? Hoofstuk van haar PhD-tesis wys hoe Suid-Afrikaners ? besparing in hulle reiskoste sal herverdeel as die beleidsdoelwit van 10% bereik word.

Knipe het ervaring in die passasiersvervoerbedryf in die openbare, private en akademiese sektore. Haar projekbetrokkenheid in die private en openbare sektore sluit omvattende ge?ntegreerde vervoerplanne, die Provinsiale Landvervoerraamwerk MyCiti en Dial-a-Ride in, in samewerking met entiteite soos die Stad Kaapstad, Stellenbosch se munisipaliteit, Intercape en die W那reldbank. Met ? skerp fokus op inkomste-optimalisering het sy as inkomstebestuurder vir ? streeklugredery gewerk en ? passasierstevredenheidsprojek vir twee langafstand-busoperateurs in Suid-Afrika gelei.

Sy het haar werk ook by die African Transport Research Conference, die jaarlikse Southern African Transport Conference en die Union Internationale des Transports Publics aangebied.

Page Image:

Skoolleerders in Suid-Afrika staar reeds 'n menigte sosio-ekonomiese uitdagings in die gesig. Om sake te vererger, moet sommige leerders in houers (omgeskakelde skeepshouers) en mobiele (voorafvervaardigde) klaskamers sit waar temperature onaanvaarbaar hoog is in die somer en baie laag daal in die winter. Daarbenewens is die koolstofdioksiedvlakke (CO2) in houerklaskamers so hoog dat dit hulle akademiese prestasie en gesondheid be?nvloed.

D赤t is van die bevindings van 'n studie deur navorsers in die Fakulteit Ingenieurswese aan die Universiteit Stellenbosch (US).

Hulle het die CO2-vlakke en temperature in 24 klaskamers 每 houerklaskamers met en sonder isolasie, mobiele klaskamers en baksteen- of permanente klaskamers 每 by twee skole in Stellenbosch oor 12 maande gemeet. Hulle het sensors in die klaskamers ge?nstalleer wat met 'n kragbank aangedryf is as batteryrugsteun om ononderbroke metings gedurende beurtkrag te verseker.

"Ons navorsing toon dat houerklaskamers die ergste temperature en swakste luggehalte het, selfs wanneer lugversorging beskikbaar is. Die luggehalte in mobiele klaskamers is beter, maar die temperatuurbeheer is swak. Baksteenklaskamers bied die beste temperatuurregulering en luggehalte," s那 hoofnavorser en PhD-kandidaat Rita van der Walt van die Departement Elektriese en Elektroniese Ingenieurswese aan die US. Sy het die studie saam met studieleiers prof Thinus Booysen (navorsingsleerstoelhouer in die Internet van Dinge by die Fakulteit Ingenieurswese) en prof Sara Grobbelaar (Departement Bedryfsingenieurswese) onderneem.

Die studie het onlangs in die Journal of Cleaner Production verskyn.

Die navorsers wys daarop dat hoewel temperatuur- en CO₂-vlakke belangrik is vir luggehalte en leerders se denke, akademiese prestasie, motivering, gesondheid en gemak direk kan be?nvloed, is dit nog nie in verskillende soorte klaskamers bestudeer nie. "Mobiele en houerklaskamers word wyd as permanente klaskamers in ons skole gebruik, maar geen bestaande navorsing meet die potensieel swak binnenshuise lugtoestande in hierdie klaskamers nie."

Hulle s那 hulle resultate toon dat "temperature in tydelike klaskamers op skooldae tussen 5,3 ∼C en 40,6 ∼C wissel, terwyl permanente klaskamers stabieler is, met temperature tussen 11,2 ∼C en 33,5 ∼C. Die gemete temperatuurreeks is 13 ∼C ho?r vir tydelike klaskamers as permanente klaskamers. Deur die jaar is tydelike klaskamers minstens 10 ∼C warmer of kouer as permanente klaskamers.

"Hierdie resultate dui daarop dat huidige lugbeheer- en verwarmings-, ventilasie- en lugversorgingstelsels (HVAC) nie die swak temperatuurtoestande in tydelike klaskamers weens slegte isolasie en infrastruktuur voldoende verbeter nie."

Wat CO₂-konsentrasies betref, is dit aansienlik erger in houerklaskamers met mobiele klaskamers wat beter toestande het in vergelyking met baksteenklaskamers, s那 die navorsers.

"Gedurende die winter, wanneer deure en vensters gewoonlik toe is, was die CO₂-vlakke baie ho?r in houerklaskamers as in mobiele klaskamers. Oor die algemeen is die daaglikse CO₂-konsentrasies dwarsdeur die jaar konsekwent ho?r in houerklaskamers as in mobiele klaskamers.

"Ons het opgemerk dat CO₂-vlakke toegeneem het toe klaskamers voor, tussen en na pouses beset is. Die grootste CO₂-piek het die oggend plaasgevind. Dit toon dat die aantal mense in 'n vertrek die CO₂-vlakke aansienlik be?nvloed. N芍 skool het CO₂-vlakke gedaal sodra die klaskamers leeg geloop het.

"In klaskamers met slegs lugversorging en sonder plafonwaaiers het houerklaskamers met en sonder isolasie CO₂-vlakke bo 1 000 dele per miljoen (dpm) op onderskeidelik 50% en 24% van die skooldae gehad. In vergelyking hiermee het mobiele klaskamers hierdie vlak op net 11% van die skooldae oorskry."

Die navorsers voeg by dat baksteenklaskamers wat toegerus is met plafonwaaiers, maar geen lugre?laar het nie, dwarsdeur die jaar aansienlik laer binnenshuise CO₂-konsentrasies getoon het in vergelyking met baksteenklaskamers wat met 'n plafonwaaier en lugre?laar toegerus is. Die rede is omdat vensters en deure toe gehou word vir lugversorging om doeltreffend te werk, maar nie vir plafonwaaiers nie.

Hulle wys daarop dat die W那reldgesondheidsorganisasie aanbeveel dat CO₂-vlakke onder 1 000 dpm in binnenshuise ruimtes gehandhaaf moet word vir voldoende ventilasie en goeie luggehalte. Asemhaling in lug met CO₂-vlakke bo 1 000 dpm is soos om in 'n stampvol hysbak te wees waar almal hulle asem uitblaas. Dit is bedompig en ongemaklik, en kan slaperigheid, konsentrasieprobleme of hoofpyn veroorsaak.

Volgens die navorsers het die ontwerp en konstruksie van klaskamers 'n groot invloed op die binnenshuise luggehalte, insluitende temperatuur- en CO₂-vlakke.

"Die soort klaskamerstruktuur bepaal meestal die temperatuurtoestande, terwyl die HVAC-stelsel hoofsaaklik CO₂-vlakke be?nvloed. Dit dui daarop dat ventilasieverbeterings nodig is wanneer skeepshouers in klaskamers omgeskakel word. Daarteenoor word mobiele klaskamers gewoonlik met behoorlike ventilasie ontwerp omdat dit deur mense gebruik sal word."

Die navorsers s那 skole word steeds met mobiele klaskamers toegerus, met sommige wat houerklaskamers as permanente klaskamers gebruik weens die kostedoeltreffendheid daarvan. Hierdie klaskamers kom algemeen in byna alle openbare skole voor, insluitend ho?-inkomste- (kwintiel 5-)skole.

Hulle stel voor dat termiese isolasie bygevoeg word en ruimtes herontwerp word om temperatuurskommelings in klaskamers te help bestuur.

"Bel那 in HVAC-stelsels wat by die spesifieke behoeftes van verskillende klaskamertipes pas, veral houerklaskamers, wat nie natuurlike ventilasie het nie. Die opknapping van bestaande HVAC-stelsels kan ook ventilasie en luggehalte verbeter.

"Riglyne en standaarde moet vir verskillende soorte klaskamers, veral tydelike klaskamers, ontwikkel word om doeltreffende konstruksie en opknapping te verseker. Dit moet termiese isolasie insluit en natuurlike ventilasiestrategie? prioritiseer."

• Bron: R.E. van der Walt, S.S. Grobbelaar, M.J. Booysen (2024). Indoor temperature and CO2 in South African primary school classrooms: Inspecting brick, container, and prefab structures. Journal of Cleaner Production: DOI: 10.1016/j.jclepro.2024.143120?
  

Page Image:

?U word genooi na die derde kwartaallikse OLA (Onderrig-Leer-Assessering)-seminaar van 2024, aangebied deur die Afdeling vir Leer- en Onderrigverryking:

Spreker:  Prof. Nicola Plastow (Afdeling Arbeidsterapie, Fakulteit Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe) (US Onderriggenoot)

Onderwerp:  ※Opportunity, meaning, and choice: Proposing a pedagogy of occupational justice"

Datum:  15 Augustus 2024

Tyd:  13:00-14:00

Plek:  MS Teams: Klik hier om by die seminaar aan te sluit

 
Opsomming van seminaar

Beroepsregverdigheid is 'n vorm van sosiale geregtigheid waarin mense gelykheid en regverdigheid ervaar met betrekking tot hulpbronne en geleenthede vir deelname in 'n wye reeks gesonde en betekenisvolle beroepe. Om beroepsregverdigheid te ervaar beteken om die geleenthede en hulpbronne te h那 vir doen, wees, behoort en word (Mthembu, 2021).

By Universiteit Stellenbosch beteken ons visie vir 'n transformerende leerervaring dat ※doen en wees" 'n student in staat stel om gegradueerdes en lede van 'n beroep ※te word". Louw (2023) voer aan dat ons saam geleenthede vir transformerende leer kan skep wat beroepsregverdigheid in gesondheidswetenskappe-onderrig bevorder. In haar artikel ※Advancing a social justice agenda in health professions education" argumenteer Jacobs (2020) egter dat ons in gesondheidsberoepe-onderrig studente moet ontwikkel wat klinies bevoeg 谷n krities bewus is van die kontekste waarin hulle werk, sodat hulle agente van verandering kan word.

In hierdie seminaar stel ek 'n pedagogie van beroepsregverdigheid voor wat daarop gemik is om beroepsregverdigheid vir sowel studente as gesondheidsdiensgebruikers moontlik te maak. Met gebruik van 'n voorbeeld van een diensleerterrein in Bishop Lavis gaan ek illustreer hoe ons studente in staat kan stel om te doen, wees, word en behoort; terwyl ons terselfdertyd toegang tot hulpbronne en geleenthede vir betekenisvolle deelname vir mense wat verskeie vorme van beroepsonreg kan ervaar, moontlik maak.

Biografie van spreker

Nicola Plastow is Medeprofessor en Voorgraadse Programko?rdineerder in die Afdeling Arbeidsterapie in die Fakulteit Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe aan die Universiteit Stellenbosch. Sy is 'n US Uitgelese Dosent, 'n genoot van die Universiteit Stellenbosch se Navorsing en Innovasie Strategiese Uitnemendheid (※SUNRISE") program, en die enigste akademikus by die US wat twee onderriggenootskappe ontvang het. Haar huidige onderriggenootskap fokus op die gebruik van diensleer om sosiale deelname en beroepsregverdigheid vir ouer mense in Bishop Lavis, Kaapstad, te bevorder.

Meer inligting oor die seminaar is beskikbaar van dr. Karin Cattell-Holden by kcattell@sun.ac.za . 

Verwysings

1. Jacobs, C. (2020). Advancing a social justice agenda in health professions education. Critical Studies in Teaching and Learning, 8(2).
2. Louw, H. (2023). A Co-constructed Strategic Framework for Transformative Learning that Promotes Occupational Justice in Health Science Education at a Higher Education Institution in Namibia: A Participatory Action Research. Stellenbosch 肆客足球 PhD Protocol. Supervisors: Lana van Niekerk, Quenton Wessels, Nicola Plastow.
3. Mthembu, Thuli G. (2021). A Commentary of Occupational Justice and Occupation-based Community Development Frameworks for Social Transformation: The Marikana Event. South African Journal of Occupational Therapy, 51(1), 72-75. https://dx.doi.org/10.17159/2310-3833/2021a10

Page Image:

U word genooi na die OLA (Onderrig-Leer-Assessering)-seminaar van 2024, aangebied deur die Afdeling vir Leer- en Onderrigverryking:?

Onderwerp: KI is 'n hulpmiddel, nie 'n bron nie: GenKI-geletterheid vir SU

Sprekers: Dr. Hanelie Adendorff and Dalene Joubert

Datum: 13 August 2024

Tyd: 13:00每14:00

Plek: aanlyn by MS Teams: Join the meeting now

?

KI is 'n hulpmiddel, nie 'n bron nie: GenKI-geletterdheid vir SU Sluit by ons aan vir die volgende Auxin-sessie waar ons generatiewe kunsmatige intelligensie geletterdheid in onderrig-leer-assessering (OLA) aan die Universiteit Stellenbosch (US) verken. Die frase ※KI is 'n hulpmiddel, nie 'n bron nie§ het 'n bietjie van 'n mantra geword in ons kommunikasie rondom GenKI en OLA. Wat beteken dit presies, en wat is die praktiese implikasies van hierdie stelling? In hierdie sessie sal ons die volgende bespreek: articles/chapters on the topic, directly related to teaching and learning at SU). - Please include DOI and/or hyperlinks to the article, to ensure access. 3. Kumar, R., Eaton, S.E., Mindzak, M., & Morrison, R. 2024. Academic Integrity and Artificial Intelligence: An Overview. Part IX, Chapter 92 In: Eaton, S. E. (ed.). Handbook of Academic Integrity. Singapore: Springer Nature. DOI: 10.1007/978-981-287-079-7_153-1. 4. Perkins, M., Furze, L., Roe, J., MacVaugh, J. 2024. The Artificial Intelligence Assessment Scale (AIAS): A Framework for Ethical Integration of Generative AI in Educational Assessment. Journal of 肆客足球 Teaching and Learning Practice, 21(6). 5. CTL webpage on GenAI in TLA: https://www.sun.ac.za/english/learningteaching/ctl/t-l-resources/ai-in-tla-at-su Keywords AI, GenAI Literacy, Teaching-Learning-Assessment Date of presentation 13 Aug, 2024, from 13:00 to 14:00 SA time. Venue MSTeams Enquiries Simbongile Ntwasa [sim@sun.ac.za] Die US se riglyne vir toegelate KI-gebruik en ons eie KI-geletterdheidsraamwerk. Moeilike onderwerpe soos KI se vooroordele en hoe om KI-hulpmiddels (nie) te verwys (nie). Deurentyd sal ons aan die hand van praktiese voorbeelde onderskeid tref tussen die gebruik van KI as 'n ondersteunende hulpmiddel en die hantering daarvan as 'n bron van inligting. Aangesien KI al hoe meer ge?ntegreer word in ons OLA-praktyke, is dit noodsaaklik om hierdie onderskeid te verstaan om akademiese integriteit te handhaaf en die doeltreffendheid van ons werk te verseker. Saam kan ons hierdie ontwikkelende landskap navigeer en meer gemaklik raak met KI-tegnologie? in ons midde.

Dalene Joubert is die nuwe toevoeging tot die US se Sentrum vir Onderrig en Leer (SOL) se adviseurspan. Sy het ? gedeelde meestersgraad van US en die Universiteit van Leiden, 'n nagraadse onderwyssertifikaat van Unisa, en is tans besig met haar PhD in Vertaling aan US. Dalene het 'n passie vir leer en onderrig, en is al vir meer as 'n dekade in di谷 ruimte werksaam. Sy het aan beide die Rhodes Universiteit en US doseer, en was voorheen ook 'n ho?rskool-onderwyser. Sy is mal oor haar werk en verken tans die kruispunt waar AI, onderrig, leer en assessering en die US ontmoet. Dr. Hanelie Adendorff is 'n senior adviseur aan die US se SOL. Sy het 'n PhD in chemie, maar werk sedert 2002 in professionele ontwikkeling. Haar loopbaan en professionele ontwikkeling het begin met 'n belangstelling in gemengde leer, maar sy het sedertdien ook gewerk in die areas van assessering, fasilitering van samewerkende leer, wetenskapsonderrig en, meer onlangs, die dekolonialisering van die wetenskapleerplan. As 'n lid van die Fakulteit van Wetenskap se onderrig- en leerhub, werk sy saam met die Visedekaan (Onderrig en Leer) om die status van onderrig in die fakulteit te verbeter.

Aanbevol e leesstof:

1. Die US se: 'Guidelines on allowable AI use and academic integrity in assessment': https://www.sun.ac.za/english/learningteaching/ctl/Documents/Interim%20SU%20guidelines%20on%20allowable%20AI%2 0use%20and%20academic%20integrity.pdf

2. Die US se KI-geletterdheidsraamwerk: https://www.sun.ac.za/english/learningteaching/ctl/Documents/AI%20literacies%20framework.png

3. Kumar, R., Eaton, S.E., Mindzak, M., & Morrison, R. 2024. Academic Integrity and Artificial Intelligence: An Overview. Deel IX, hoofstuk 92. In: Eaton, S. E. (ed.). Handbook of Academic Integrity. Singapoer: Springer Nature. DOI: 10.1007/978- 981-287-079-7_153-1. 

4. Perkins, M., Furze, L., Roe, J., MacVaugh, J. 2024. The Artificial Intelligence Assessment Scale (AIAS): A Framework for Ethical Integration of Generative AI in Educational Assessment. Journal of 肆客足球 Teaching and Learning Practice, 21(6). 

5. SOL se webblad oor KI in OLA: https://www.sun.ac.za/english/learningteaching/ctl/t-l-resources/ai-in-tla-at-su

Page Image:

?Prof Florian Luca, een van slegs 'n handjievol A1-gegradeerde wiskundiges in Suid-Afrika, is met ingang 1 Augustus 2024 by die Universiteit Stellenbosch (US) se Departement Wiskundige Wetenskappe aangestel.

Luca, 'n boorling van Roemeni?, is sedert Junie 2014 'n uitgelese professor in die Skool vir Wiskunde aan die Universiteit van die Witwatersrand. Hy het in 2022 sy tweede A1-gradering van die Nasionale Navorsingstigting ontvang, wat beteken dat hy deur eweknie? erken word as vooraanstaande internasionale navorser.

Luca se navorsing in wiskundige wetenskappe en toegepaste wiskunde handel oor  Getalteorie met 'n fokus op die gebiede van Diofantiese vergelykings en rekenkundige funksies. Hy beklee verskeie besoekende professorate by wiskundenavorsingsgroepe aan die Universiteit van Oxford, die Max Planck Instituut vir Wiskunde in Bonn, en die Max Planck Instituut vir  Sagtewarestelsels in Saarbr邦cken. Vroe?r vanjaar kon hy n車g 'n veer in sy hoed steek toe hy aangewys is as 'n Mede-ambassadeur by Frankryk se nasionale sentrum vir wetenskaplike navorsing (CNRS 每 Centre national de la Recherche Scientifique).

Volgens MathSciNet is Luca die outeur of mede-outeur van byna 800 publikasies saam met 351 mede-outeurs. Hy het reeds meer as 8 000 aanhalings op Google Scholar met 'n h-indeks van 37 en 'n Erd?s-nommer van 1.

Luca s那 hy het Stellenbosch in 2023 beter leer ken gedurende sy tyd as genoot aan die Universiteit Stellenbosch se Instituut vir Gevorderde Studies (STIAS). Toe die geleentheid hom dus voordoen om 'n pos in die Departement Wiskundige Wetenskappe aan die US te beklee, was dit maklik om die skuif te maak.

Hy sien uit daarna om met kollegas in ander departemente en fakulteite saam te werk: ※Ek is 'n probleemoplosser! Ander navorsingsgroepe kom na my toe wanneer hulle vasval. Dit is een van die redes hoekom ek so 'n ho? navorsingsuitset kon handhaaf," verduidelik hy laggend.

Prof Ingrid Rewitzky, uitvoerende hoof van die Departement Wiskundige Wetenskappe, s那 hulle sien uit daarna om Florian by die departement te verwelkom: ※Sy aanstelling sal ons navorsingsvoetspoor in Getalteorie op nasionale en internasionale vlak uitbrei. Deur meer nagraadse student en nadoktorale genote te lok, sal sy bydraes ook die langlewendheid en produktiwitiet van Algebra?ese getalteorie en Algebra?ese meetkunde by Stellenbosch verseker."

Foto: Prof. Florian Luca. Krediet: Stefan Els

Page Image:

Professor Lieketseng Ned van die Universiteit Stellenbosch se Fakulteit Geneeskunde en Gesondheidswetenskappe (FGGW) is aangewys as die Vooraanstaande Jong Vrouenavorser in Geesteswetenskappe en Sosiale Wetenskappe by die 2024 Suid-Afrikaanse Vroue in Wetenskap-toekennings (SAWiSA).

Die jaarlikse SAWiSA-geleentheid, gere?l deur die Nasionale Departement van Wetenskap en Innovasie, vier vroue wat uitblink in wetenskap, tegnologie, ingenieurswese en wiskunde (STEM). Vanjaar se seremonie, wat in M?bombela, Mpumalanga, gehou is, het gefokus op die tema "Oorgang na 'n Innovasie-ekonomie: Die Rol van Vroueleiers in STEM."

Ned, 'n navorser in die FGGW se Afdeling Gestremdheid- en Rehabilitasiestudies, het haar dankbaarheid vir die erkenning uitgespreek. ※Ek is opgewonde en dankbaar vir die toekenning 每 en trots op myself en my span," het sy ges那. Die toekenning oorweeg navorsingsuitsette, vorige toekennings, impak, mentorskap en gemeenskapsbetrokkenheid.

'n Kampvegter vir gestremdheidsinsluiting

Ned, afkomstig van Mount Fletcher in die Oos-Kaap, het haarself vinnig gevestig as 'n toonaangewende stem in gestremdheidstudies. In 2018 het sy die jongste persoon in haar afdeling geword om 'n PhD te voltooi. Die volgende jaar was sy te sien op die Mail & Guardian se lys "200 Young South Africans to Watch."

Ned se navorsing fokus op gestremdheid-inklusiewe gesondheidstelsels, wat die verskil tussen die globale verspreiding van gestremde bevolkings en die konsentrasie van gestremdheidstudies aanspreek. "Die meeste van die w那reld se gestremde bevolkings woon in die globale suide, maar gestremdheidstudies word steeds oorheers deur denke uit die noorde," het sy verduidelik.

Haar huidige projek, in samewerking met Special Olympics International, behels 'n stelselvlak-assessering van die Suid-Afrikaanse gesondheidstelsel se insluiting van mense met intellektuele en ontwikkelingsgestremdheid (IDD). ※Hierdie nuwe assesseringsbenadering kan help om aktiwiteite vir beleidmakers, insluitend die ministeries van gesondheid, te prioritiseer," het Ned ges那. "Ons hoop om nou saam met die Suid-Afrikaanse regering te werk om ons stelsels inklusief te maak."

Die navorsingspan is besig om hul eerste verslag te finaliseer, wat sal bydra tot 'n globale verslag wat die beste praktyke en nodige aksies vir die skep van inklusiewe gesondheidstelsels beklemtoon.

Inspireer die volgende generasie

Die SAWiSA-toekennings het ten doel om vrouewetenskaplikes en navorsers as rolmodelle vir jonger vroue uit te lig, en diegene aan te moedig wat hul loopbane in STEM-verwante velde begin. Ned het die seremonie as 'n "ongelooflike, bemagtigende" ervaring beskryf, met die klem op die belangrikheid daarvan om vroue en meisies in die wetenskap te ondersteun.

"Om by 'n geleentheid te wees met vroue wat uitblink in STEM was op sigself inspirerend," het sy opgemerk. "Dit was ongelooflik om te leer oor die verskillende projekte waarmee mense besig is en om te netwerk."

As sy vorentoe kyk, beoog sy om 'n NNS-gegradeerde navorser en 'n volle professor te word. Haar prestasies het lof gekry van kollegas, insluitend prof Taryn Young, Uitvoerende Hoof van die Departement Globale Gesondheid. "Hierdie gesogte toekenning is 'n erkenning van die werk wat prof Ned lei en van die impak wat dit nasionaal, streeks- en internasionaal het," het Young ges那.

Die erkenning van Ned se werk beklemtoon die belangrikheid van gestremdheidsinsluiting in gesondheidstelsels en beklemtoon die waardevolle bydraes van vrouenavorsers om kritieke samelewingskwessies aan te spreek. Terwyl sy voortgaan met haar navorsing en voorspraak, dien Ned as 'n inspirasie vir aspirant-wetenskaplikes en 'n kampvegter vir gestremdheidsregte in Suid-Afrika en verder.

Page Image: